فرزاد فیضی - دانش آموخته کارشناس ارشد باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
مهران منتشری - دانش آموخته کارشناس ارشد باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
مهری محمدی لورون - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

سکه ها منابع مصور و معتبری از قرون و زمان های گذشته هستند که مطالعه ی آنها میتواند به روشن شدنبخش های تاریک تاریخ گذشتگان کمک شایان توجهی کند. سکه ها در زمان های گذشته نقش رسانه ای داشته اندو مطالعه نقوش روی آنها در شناخت ادیان و مذاهب و اساطیر باستانی، هنر، آداب و رسوم، البسه، جنگ افزارهاو ... ملتهای مختلف نقش بسیار مهمی دارد. با اینکه اهالی کشور لیدی اولین قوم ضرب کننده ی مسکوکاتبودند اما افتخار ضرب سکه به صورت گسترده و نهادینه به نام هخامنشیان ثبت شده است. سکه های هخامنشیمدرک گرانبهایی از تاریخ، فرهنگ، هنر و مذهب ایران باستان به شمار می روند. مهمترین سکه های دورههخامنشی پس از سکه های شاهی که از آن پادشاهان بود سکه هایی بودند که توسط ساتراپ ها (شهربان ها) درایالات مختلف ضرب می شدند و در نقوش پشت و رویشان تفاوت های قابل توجهی با سکه های شاهی داشتند.مهمترین نقوشی که بر روی سکه های ساتراپها نقش می گردید، تصویر ناوهای جنگی، نقوش قلاع و ... بود و درپشت سکه ها نقش شاه هخامنشی نقر می گردید. در طول دوره هخامنشی تعداد ساتراپ ها و جایگاه سیاسی آنهادچار تغییرات مکرری شد که در بسیاری موارد می توان این تغییرات را بر روی سکه ها، کتیبه ها و ... مشاهدهکرد. در این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی است و در آن از منابع کتابخانه ای و اسناد موزهای استفادهشده است به مطالعه و بررسی نقوش سکه های ساتراپ های امپراتوری هخامنشی از قبیل استراتون اول و دوم،اورگوراس دوم، تیسافرن، باگواس، ممنون، داتم و ... پرداخته شده است.

هخامنشی، سکه، ساتراپ، نقوش