هادی اعظمی - دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
سیدهادی زرقانی - دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
محسن سلطانی - کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

وابستگی کشورها به همدیگر در عرصههای مختلف، بر وزن ژیوپلیتیکی و نوع رفتار آنها درعرصه بین المللی تاثیر فراوانی دارد. جمهوری خودمختار نخجوان به عنوان بخشی از کشور آذربایجان، توسط دالان زنگزورمگری ارمنستان از سرزمین مادری جدا افتاده است و پس از جنگ قره باغ، تنها راه ارتباط زمینی بین نخجوان و جمهوری آذربایجان، استفاده از خاک ایران است. با توجه به روابط امنیتی و چالشهای فراوانی که در طی سالیان گذشته بین دولت آذربایجان و ایران به وجود آمده است و همچنین با توجه به عدم پیوستگی جغرافیایی این کشور با واحد برونگان خود (نخجوان) که از بزرگترین مشکلات استراتژیکی این کشور است، باید با افزایش سطح وابستگی ژیوپلیتیکی نخجوان به ایران، نوع روابط دو کشور آذربایجان و ایران را تغییر داد. مقاله حاضر با روش توصیفی -تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و پرسشنامه ای، به بررسی، اولویت بندی و بیان میزان تاثیر متغیرهای گوناگوندر بعد فرهنگی -توریستی بر افزایش وابستگی نخجوان به ایران پرداخته است. با توجه به نتایج بهدستآمده؛ مولفه های اجرای قانون لغو روادید برای اتباع آذری، بهبود ارایه خدمات درمانی - بهداشتی، اشتراکات زبانی، مذهبی و نهادهای فرهنگی مشترک دارای بیشترین تاثیر و دو مولفه پیشینه تاریخی مشترک و روابط علمی و دانشگاهی دارای کمترین تاثیر بر افزایش وابستگی نخجوان به ایران در بعد فرهنگی و توریستی بوده اند.

متغیرهای فرهنگی -توریستی، وابستگی ژیوپلیتیکی، جمهوری خودمختار نخجوان، ایران