جواد صالحی - استادیار دانشگاه پیام نور

حق آگاهی متهم از دلایل تبریه کنند و در اختیار دادستان از بایسته های دادرسی عادلانه است. بر این اساس، دادستان مجلس شروع محاکمه، مکلف به افشای دلایل تبریه کننده و در اختیار شش متهم است. برای اولین بار، الگوی دیوان عالی ایالات متحده حاکی از شناسایی این حق و اهمیت آن است تا حدی که عدم افشای دلایل تبریه کننده و به متهم و سوی دادستان منجر به صدور حکم تبریه وی می شود. اما در سطح بین المللی، جمع آوری و افشای این دلایل در دادگاه کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق تا حدی مجاز است که مانع از همکاری منابع اطلاعاتی این دلایل با دادستان شود. از این منظر حفظ محرمانگی منابع دلایل در مرحله اول، و حق آگاهی متهم از دلایل در مرتبه دوم قرار می گیرند. لکن این وضعیت در مقررات دیوان کیفری بین المللی تا حد زیادی ارتقا یافته است. دادستان ملزم به افشای دلایل تبریه کننده به متهم است،ولو اینکه تعهدات متناقض دیگری را در این زمینه پذیرفته باشد بر این اساس، تعهدات ثانوی چیزی از مسیولیت دادستان در افشای دلایل تبریه کننده به متهم نمی کاهد.

دیوان عالی ایالات متحده، دادگاه کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق، دیوان کیفری بین المللی، حق آگاهی متهم، دلایل تبریه کننده، دادرسی عادلانه