نجمه هادی - دانش آموخته دکتری فیزیولوژی و اصلاح گیاهان دارویی
عبدالعلی شجاعیان - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران
فاطمه سفیدکن - استاد بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی
علی اشرف جعفری - استاد بخش تحقیقات مرتع موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع تهران ایران

پونه سا Nepeta یکی از بزرگترین جنس های تیره نعنا است، و ایران یکی از خواستگاه های اصلی آن است. تعدادی از گونه های پونه سا در طب سنتی ایران به عنوان مدر، معرق، ضدسرفه، ضد انقباض و ضدتشنج، ضد آسم، تب بر و مسکن استفاده میشوند. از جمله فعالیت های بیولوژیک گزارش شده از متابولیت های ثانویه این جنس، می توان فعالیت روی سیستم عصبی مرکزی، فعالیت ضدباکتریایی، ضدقارچی، ضدویروسی و آنتی اکسیدانی را نام برد. با توجه به اهمیت جنس پونه سا و متابولیت های ثانویه آن، پژوهشی به منظور ارزیابی فیتوشیمیایی و مولکولی برخی توده های این جنس در ایران، به منظور کاربردهای آتی در برنامه های به نژادی، و همچنین برنامه های کشت و اهلی سازی، انجام شد. گزارش حاضر، بخشی از نتایج مراحل اولیه این پژوهش، و به عنوان اولین گزارش از استقر ار 33 توده از گونه های پونه سای ایرانی N. kotschyi.N. cataria.N. menthoidesوNcrassifolia در منطقه غرب تهران طی سال های زراعی 1391-1392 ارایه میشود. رشد گیاهان، دفعات آمادگی گیاه برای برداشت در مرحله 70%گلدهی کامل طی یک سال زراعی به منظور استفاده در ارزیابی های فیتوشیمیایی، بذردهی، و یادداشت برداری برخی صفات مورفولوژیک و فنولوژیک، حاکی از سازگاری خوب توده ها در منطقه غرب تهران میباشد.

پونه سا Nepeta spp تیره نعنا، توده، استقرار، غرب تهران