مهدی خسروی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه بوعلی سینا همدان
جلال صادقیان - عضو هییت علمی گروه عمران دانشگاه بوعلی سینا همدان

برای پروژه های سدسازی، استفاده از سرریزهای دریچه دار در مقایسه با سرریزهای آزاد، کاهش چشمگیری را در هزینه ها به همراه دارد که این امر به خصوص برای سرریزهایی که سیلاب طراحی آنها دارای مقادیر بالایی هستند، بسیار مقرون به صرفه می باشد. استفاده از سرریزهای دریچه دار در سدهای مخزنی، علاوه بر عبور ایمن آبهای مازاد ناشی از سیلاب در فصول سیلابی و کنترل بهتر جریان خروجی، انعطاف پذیری بیشتری را در بهره برداری فراهم می کند. علیرغم این فواید، همواره روش بهره برداری از آنها به عنوان یک مساله مهم مدنظر بوده و بهره برداری نامناسب از اینگونه سرریزها، خسارت های هنگقت مالی و جانی را در مناطق با استعداد سیلخیزی بالا به دنبال دارد. بنابراین سیاست بهره برداری از سرریزهای دریچه دار و یا به طور خاص بهینه سازی بهره برداری آنها به عنوان رهیافتی غیرسازهای در کنترل سیلاب که باعث کاهش حساسیت به سیلاب و خسارت های ناشی از آن می شود، بایستی مورد مطالعه و توجه قرار گیرد. در مطالعه پیشرو، مروری بر برخی از روش های متداول در بهره برداری بهینه و به هنگاماز سرریزهای دریچه دار صورت می گیرد.

بهینه سازی، سرریزهای دریچه دار، بهره برداری بهینه و بههنگام، خسارت سیلاب، رهیافت غیرسازه ای