امید ذاکری کیش - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

در کنار غزل، داستان های عاشقانه نیز از مهم ترین گونه های ادبیات غنایی در ادبیات فارسی است. از آنجا که زمینه به وجود آمدن این داستان ها، بیان احساس دوستی و عشق است و همچنین انگیزه بسیاری از حرکت ها و حوادث در روایت داستان های عاشقانه، عشق است؛ می توان این گونه را ذیل نوع ادبی غنایی جای داد. این گونه مهم غنایی در سرزمین های شرقی، بویژه ایران همواره در بین مردم رایج بوده است. وجود داستان های معروف عاشقانه در ادبیات دوران اسلامی با شخصیت های پیشااسلامی می تواند بازتابی از داستان های عاشقانه پیش از اسلام باشد. علاوه بر این ها با توجه به روایات و مستندات باقی مانده از ایران پیش از اسلام، داستان های عاشقانه، در میان مردم رواج داشته و داستان گویان و گوسان ها همواره برخی از آنها را روایت می کرده اند. در این مقاله که به شیوه کتابخانه ای نوشته شده به بررسی داستان های عاشقانه ادبیات پیش از اسلام که در دوران اسلامی بازتاب چندانی نداشته است پرداخته می شود. داستان های ستریانگوس و زرینیا، زردیارس و اداتیس، آراسپ و پانته آ، اردشیر و گلنار و عشق نامه شروین دشتبی از مهم ترین این داستان ها هستند.

انواع ادبی، ادبیات غنایی، داستان های عاشقانه، ادبیات پیش از اسلام