مصطفی رستمی - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، ایران

چوتاشی از جمله اصیل ترین هنرهای ناحیه ی جنگلی شمال ایران – به ویژه مازندران و گیلان - است که در نحوه ی ساخت و پرداخت، شباهت های زیادی با هنر کنده کاری و منبت روی چوب دارد و محصولات آن اغلب شامل ابزار و وسایل خانگی روزمره (نظیر جام ها و ظرف های مختلف و دیگر وسایل پخت و پز) و گاهی برخی عناصر معماری روستایی (نظیر نرده، ستون، سرستون، ...) و دیگر وسایل ابزار مورد نیاز زندگی می باشد. چیزی که به هنگام بررسی این آثار دیدگان را به خود جلب می کند، علاوه بر سادگی و بی تکلفی در ساخت، نقش های متنوع بدیع، بدوی و ذهنی است که با تاثیرپذیری از محیط طبیعی و زندگی روزمره مردم شمال ایران در قالب فرم و نقش های ساده، خلق و بر روی محصولات کنده کاری می شوند. در این پژوهش – که به روش توصیفی انجام می گردد - تلاش می گردد تا نقش مایه های هنر چوتاشی در قالب طبقه بندی آنها از حیث تنوع و کاربرد و نیز میزان تاثیرپذیری از محیط زیست و فرهنگ مردم این منطقه بر اساس مطالعات میدانی آثار موجود مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه ی مطالعات نشان می دهد که نگاره های ساده ی به کار رفته در هنر چوتاشی شمال ایران برگرفته از حیوانات – به ویژه پرندگان، چهارپایان و درندگان - ، کوه ها، درختان و دریا – برگرفته از محیط زیست و فرهنگ زندگی مردم - در قالب خطوط شکسته و منحنی هندسی و یا فرم های حجمی به صورت ظرف و یا ابزار است.

هنر چوتاشی، ایران، نقش ها، هنرهای بومی، صنایع دستی