رویا زلقی - دستیار علمی دانشگاه پیام نور خوزستان، استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه
احمد لندی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

افزایش دما موای کره زمین طی ساله ای اخیر سبب ایجاد تنش های گوناگون در ابعاد مختلف زیست- محیطی گردیده است. یکی از راهکارهای کاهش گازهای گلخانه ای، تثبیت و حبس کربن در خاک می باشد که بعلاوه سبب افزایش حاصلخیزی خاک نیز می گردد و از جمله فاکتورهای کشاورزی پایدار می باشد. در این تحقیق در 3 مزرعه در جنوب اهواز به ترتیب دارای تناوب های کشت برنج- آیش، آیش- گندم و صیفی جات- گندم به بررسی چرخه کربن بین خاک و اتمسفر پرداخته شد. تحقیق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و با متد چامپر بسته و گاز کروماتوگرافی و نیز اندازه گیری کربن خاک به روش والکی بلاک انجام گرفت. نتایج نشاندهنده هدر رفت گازهای گلخانه ای از مزارع مورد بررسی به ترتیب به مقدار 3/66، 1/84، 2/68 تن کربن در هکتار در سال می باشد و با نوع کشت، فصول سال، سیستم آبیاری و مدیریت بقایای کشت وابسته می باشد. همچنین بیلان کربن برای هر 3 مزرعه مثبت و به ترتیب 0/662، 0/375، 0/400 تن کربن در هکتار در سال می باشد که ارتباط روشنی با مدیریت بقایای کشت دارد. لذا با اعمال روشهای مدیریتی صحیح در بخش کشاورزی می توان باعث بهبود وضعیت وضعیت خاک و اتمسفر گردید.

گاز گلخانه ای، کشاورزی پایدار، تثبیت کربن، خاک