زهره مصلح - دانش آموخته دکتری گروه خاک دانشگاه شهرکرد
محمدحسن صالحی - استاد گروه خاک دانشگاه شهرکرد
عباس امینی فسخودی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان
اعظم جعفری - استادیار گروه خاک دانشگاه شهید باهنر کرمان

در این پژوهش، بهینه سازی الگوی کشت با تاکید بر پایداری منابع آب و خاک با استفاده از برنامه ریزی آرمانی در دشتشهرکرد استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. 120 خاکرخ با فواصل تقریبی 750 متر، حفر و 19 خاک رخ، به عنوان شاهدانتخاب گردیدند. ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک رخ های شاهد تعیین شدند و مطالعات تناسب کیفی اراضی در رابطه با آنهاصورت گرفت. بهینه سازی الگوی کشت برای محصولات عمده ی این منطقه (گندم، سیب زمینی، ذرت علوفه ای و یونجه) باهدف های بیشینه سازی سطح زیر کشت و سود خالص صورت گرفت. همچنین، پس از تهیه ی نقشه های تناسب کیفی اراضی،با توجه به سطح زیر کشت اختصاص یافته به هر یک از کلاس های تناسب اراضی، محدودیت هایی (آب، زمین های قابل کشت وسرمایه) در فرآیند مدلسازی اعمال گردید. در نهایت، سطح زیر کشت بهینه برای هر محصول تعیین گردید. نتایج نشان دادکه در الگوی کشت آرمانی تلفیقی، مجموع اراضی اختصاص یافته به کشت محصولات، 210 هکتار بیشتر از الگوی کشتآرمانی است. این نتایج حاکی از نقش مثبت در نظر گرفتن مطالعات تناسب اراضی در کنار سایر منابع تولید برای استفاده یبهینه از اراضی قابل کشت می باشد. همچنین، میزان مصرف آب در الگوهای کشت آرمانی و آرمانی- تلفیقی نسبت به الگوی کشت فعلی، تقریبا 30 درصد کاهش یافته است.

برنامه ریزی آرمانی، بهینه سازی الگوی کشت، تناسب کیفی اراضی