امیرحسین سعیدنژاد - استادیار، عضو هییت علمی گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران
علی مداحیان - استادیار، عضو هییت علمی گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران

روند افزایش جمعیت در سال های اخیر، نیاز به افزایش تولید محصولات کشاورزی را اجتناب ناپذیر کرده است. در این میان بحران کمبود آب یکی از چالش های اصلی در مسیر رفع نیاز روزافزون به تولید غذا محسوب می شود. یکی از راهکارهای مطرح شده در سال های اخیر، استفاده و افزودن ترکیباتی به عنوان بستر کشت است که در مقایسه با خاک، دارای قدرت نگهداری آب بیشتری باشند. یکی از مهم ترین این ترکیبات، کود آلی ورمی کمپوست است که به عنوان یک ترکیب با پتانسیل بالا جهت افزایش توان نگهداری و بهره وری آب بخصوص در مدیریت اقلیم های خشک و نیمه خشک توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این ترکیب به خوبی تغییر فرم یافته و تخلخل، تهویه، زهکش و ظرفیت نگهداری رطوبت در آن در حد عالی بوده و از لحاظ کیفی سرشار از عناصر قابل جذب شامل کربن، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و سایر عناصر ماکرو و میکرو می باشد. منابع علمی بسیار متعددی به نقش ورمی- کمپوست در مدیریت کم آبی و کاهش تلفات ناشی از تنش خشکی اشاره کرده اند. این ترکیب را میتوان از طیف وسیعی از مواد اولیه شامل ضایعات خانگی، ضایعات شهری و صنعتی، ضایعات کشاورزی و با کمک میکروارگانیسم های مشخص تولید کرد که خود مزیتی مهم برای آن محسوب می شود. از طرف دیگر با توجه به اینکه در فرایند تولید این کود از هیچ ماده شیمیایی استفاده نمی شود محصولات کشاورزی تولیده شده کاملا طبیعی خواهند بود. در این بررسی ابتدا فرایندهای بیوشیمیایی مرتبط با تولید ورمی کمپوست ارزیابی شده و سپس نقش آن در مدیریت شرایط کم آبی در کشت و کار گیاهان مختلف به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

تخلخل، ظرفیت نگهداری آب، عناصر غذایی، مواد آلی