احسان ابراهیمی - کارشناسی ارشد از دانشگاه سیستان و بلوچستان
مهدی مرتضوی - دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

باستان شناسی همگانی به مجموعه دانش هایی گفته می شود که باستان شناسان از آن طریق در تعامل محدود با مردم هستند. از این شاخه در باستان شناسی با استفاده از ابزار ها و روش های گوناگون جهت مدیریت و حفاظت از آثار باستانی استفاده می شود. این نوع از باستان شناسی با باستان شناسی قاچاق که به مبارزه با قاچاق اشیای عتیقه می پردازد در تعامل است. اگر باستان شناسی همگانی به نحوه صحیح اجرا شود دیگر جایی برای دلالان اشیای عتیقه باقی نخواهند ماند. بخشی از سفال های باغ موزه هرندی کرمان از این دسته اشیاء هستند که توسط کاوشگران غیر مجاز از دل محوطه های باستانی بیرون کشیده شده اند. کاوشگرانی که با آسیب رساندن به آثار تاریخی تعداد اندکی از آن ها را به صورت شکسته یا سالم بیرون می آورند و هدفی جز سود جویی از این آثار نداشته اند. حال با توجه به اینکه آثار بدست آمده فاقد شناسنامه یا اطلاعات دقیقی می باشند لازم است دوره تاریخی، محوطه باستانی، محل اولیه احتمالی آن ها مشخص گردد. هدف از انجام این پژوهش مطالعه سفال های بدست آمده از کاوش های غیرمجازی می باشد که در صورت مطالعه دقیق به عنوان یک اصل در باستان شناسی همگانی می توانند در معرض بازدید عموم قرار گیرند و بسیاری از تاریکی های تاریخ را روشن نمایند. با توجه به درک بهتر در مورد باستان شناسی عمومی با اندکی دقت در اجرای آن می توان از قاچاق و آسیب رساندن به این آثار پیشگیری نمود.

باستان شناسی عمومی، باستان شناسی قاچاق، موزه باغ هرندی کرمان، سفال