شکوفه حجازی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی جانوری، گروه زیست شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
مریم طهرانی پور - دانشیار، دکترای تخصصی فیزیولوژی جانوری، گروه زیست شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

آسیب به اعصاب محیطی موجب مرگ سلولهای حرکتی نخاع میشود. نوروتروفینها در بقای نورونی موثر و آسیب عصب، میزان بیان آنها را تغییر میدهد. این پژوهش جهت تعیین اثرات عصاره های الکلی و آبی خرفه oleracea Portulaca بر میزان بیان ژن NT3 پس از آسیب عصب سیاتیک در رت انجام شد.: 88 راس رت نر ویستار، تصادفی در 13 گروه 6 تایی قرار گرفتند. کنترل: بدون آسیب، 4 گروه کمپرسیون و 8 گروه تیمار: کمپرسیون + تیمار با دوز 75 mg/kg عصاره الکلی و آبی خرفه )کمپرسیون عصب سیاتیک روز اول وتزریق داخل صفاقی عصاره روز 1 و 7 (. در روزهای 1،7،14 و 28 از قطعه کمری نخاع هر نمونه، Total RNA استخراج و cDNA سنتز،سپس تغییرات بیان ژن NT3 در گروه ها مقایسه شد. میزان بیان ژن NT3 در گروه کمپرسیون نسبت به کنترل ( 001 / p<0 ) و در گروه تیمار الکلی در همه روزها به جز 1 و 28 نسبت به کمپرسیون افزایش معنادار ( 05 / p<0 ) و در گروه تیمار آبی در روزهای 1 و 7 اختلاف معناداری نداشته و در روزهای 14 و 28 کاهش معنادار( 05 / p<0 ) و در گروه تیمار الکلی نسبت به آبی افزایش معناداری نشان میدهد p<0/05) ). عصاره خرفه اثرات نوروپروتکتیوی دارد، احتمالا ناشی از خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی و آنتی آپوپتوزی این گیاه است و با افزایش بیان ژن NT3 موجب پیشبرد رژنراسیون در نورونهای مصدوم میشود و این تاثیرات در عصاره الکلی بیشتر از آبی است.

عصاره آبی خرفه، عصاره الکلی خرفه، محافظت نورونی، NT3