مهدیه سعیدی - دانشگاه تربیت مدرس تهران
سعید محرمی پور - دانشگاه تربیت مدرس،تهران
سیروس آقاجانزاده - رییس موسسه مرکبات کشور،رامسر

شپشه آرد Tribolium confusum Jacquelin du Val. از مواد نشاسته ای مانند آرد، سبوس، بلغور تغذیه می کند. این حشرات نه تنها ضمن تغذیه زیان های قابل توجهی را به محصول وارد می کنند بلکه به علّت افزایش سریع جمعیت، محصول انباری را با مدفوع و پوسته های لاروی خود آلوده کرده واز مرغوبیت آن به شدت می کاهند. در این تحقیق خواص حشره کشی اسانس پوست نارنگی Citrus reticulatata Blanco روی شپشه آرد مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس پوست میوه های مذکور با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. سمیت تنفسی اسانس روی حشرات کامل 7-1 روزه شپشه آرد در شرایط آزمایشگاهی، در دمای 1±25 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 5±70 درصد در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. مرگ و میر حشرات در غلظت های مختلف در 5 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت لازم برای مرگ و میر 50 % جمعیت (LC₅₀) در 24 ساعت گازدهی توسط اسانس نارنگی 11/15 میکرولیتر بر لیتر هوا به دست آمد. به طور کلی مرگ و میر 90% از حشرات کامل (LC₅₀) در غلضت 12/85 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس نارنگی صورت گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش، سمیت قابل توجه اسانس نارنگی را در مقایسه با سایر گونه های مرتبط نشان می دهد. بنابراین اسانس مورد نظر می تواند در مدیریت تلفیقی شپشه آرد موثر و مفید واقع شود.

خواص حشره کشی، اسانس، نارنگی Citrus reticulata،شپشه آرد Tribolium confusum