مهدی قادری - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
خالد توکلی - دکتری جامعه شناسی توسعه اقتصادی اجتماعی، دبیر آموزش و پرورش

هدف از این مقاله بررسی اثرات سرمایه اجتماعی و ابعاد آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. روش پژوهش، پیمایش و از نوع مقطعی بود. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان های شهر سقز بودند. ابتدا براساس نمونه گیری خوشه ای مدارس موردنظر انتخاب، سپس، براساس نمونه گیری تصادفی سیستماتیک حجم نمونه مشتمل بر 300 دانش آموز ( 160 پسر و 140 دختر ) انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مقیاس سرمایه اجتماعی برای دانش آموزان نوجوان پایوا و همکاران (2014) بود. نتایج توصیفی پژوهش نشان داد که میانگین کل سرمایه اجتماعی دانش آموزان بالاتر از متوسط بود. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام نشان داد که از میان ابعاد چهارگانه سرمایه اجتماعی تنها بعد انسجام اجتماعی در محله از مدل حذف شد و سه بعد دیگر شامل: انسجام در مدرسه ، اعتماد در مدرسه/محله و صمیمیت در مدرسه دارای روابط مثبت و معنی دار آماری با پیشرفت تحصیلی دانش اموزان بوده اند. در این بین، بعد انسجام در مدرسه با ضریب بتای 0/451، دارای بیشترین میزان تاثیرگذاری بوده است. در مجموع 63 درصد از تغییرات مربوط به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان توسط این سه بعد سرمایه اجتماعی قابل تبیین بوده است.

سرمایه اجتماعی، سرمایه اجتماعی مدرسه، سرمایه اجتماعی محله، پیشرفت تحصیلی، سقز