حکیمه الهی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه یزد، آدرس پست الکترونیکی
سیدمحمدحسین آیت اللهی - دانشیار و عضو هییت علمی دانشگاه یزد

امروزه با افزایش مشکلات زیست محیطی مانند بحران انرژی،اتلاف، تخریب منابع طبیعی و افزایش مواد زاید ،حفاظت از محیط زیست به عنوان یکی از دغدغه های مهم هر جامعه ای محسوب می شود؛ حفاظت در برابر معضلاتی که ناشی از پیامدهای مستقیم یا غیر مستقیم رفتارهای انسان می باشد.تاکنون تحقیقات بسیاری مبنی بر بهبود و افزایش تکنولوژی به منظورکاهش آسیب های زیست محیطی انجام شده است . اما تنها تکنولوژی کافی نمی باشد،بلکه شیوه های کارآمدتر و پایدارتری در زمینه علوم رفتاری لازم است تا با تغییر در رفتار انسان ها به حفظ محیط زیست کمک کند.این هدف از طریق تعیین عوامل اصلی و پیش بینی کننده های رفتارهای زیست محیطی انسان امکان پذیر می باشد. عوامل اصلی این نوع رفتار به دو دسته اصلی عوامل فردی و عوامل وابسته به موقعیت دسته بندی می شوند .معماری به عنوان محیط ساخته شده در دسته بندی عوامل خارجی یا موقعیت محور قرار می گیرد.عوامل فردی همچون علم وآگاهی ، نگرش های ساکنان و تمایلات نیز بر رفتارهای زیست محیطی آن ها تاثیرگذار می باشد. میتوان با ایجاد زمینه های لازم و فراهم نمودن امکانات زیست محیطی تمایلات رفتاری بالقوه را به رفتار جاری زیست محیطی تبدیل نمود. محیط ساخته شده و یا معماری به عنوان زمینه انجام رفتارهای انسان می باشد و میتواند در گسترش رفتارهای زیست محیطی موثر باشد. لذا هدف این تحقیق، تاکید بر لزوم طراحی ظرفیت برای انجا رفتارهای همسو با محیط زیست میباشد.در این راستا با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای مدل های مختلف از رفتارهای زیست محیطی معرفی شده و نقش محیط ساخته شده را به عنوان عامل موثر روشن می نماید و سپس بررسی آن را در حیطه طراحی محیط و در قالب نظریه های روانشناسی محیط امکان پذیر میسازد.

رفتارهای زیست محیطی ، قابلیت های محیط ساخته شده، روانشناسی محیط، رفتار برنامه ریزی شده ،مد جیمز گیبسون