علی اصغر یزدان بخش - دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد

این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش ها است که منظور از سلامتی چیست آیا سلامتی عقب کسی ارتباط دارد یا علاوه بر جسم به نفس یا روح هم ارتباط دارد آیا جرجانی در کتاب ذخیره خوارزمشاه بی علاقه پرچمی جسمی و بدنی به سایر ابعاد سلامتی هم پرداخته است آیا از نظر جرجانی این ابعاد در یکدیگر تاثیر و تاثر دارند این تحقیق با بهره گیری از شیوه کتابخانه ای به روش توصیفی - تحلیلی است که در آن ابتدا با بررسی اسناد و مدارک و داده های تاریخی اکوسیستم مسیله پرداخته شده و سپس بر اساس تجزیه و تحلیل داده ها این نتایج منطقی استخراج گردیده است که: سلامتی فقط به سلامتی بدن و سلامتی جسمانی اختصاص ندارد بلکه شامل سلامتی روحی و نفسانی هم می شود، علاوه بر این دو بعد ، بعد اجتماعی سلامت را هم که اهمیتش کمتر است و مورد قبول نیست نمی شود نادیده گرفت. هرچند پرداختن به سلامت اجتماعی سابقه چندانی ندارد ولی با مراجعه به کتاب صحیحه خوارزمشاهی درمی یابیم که جرجانی به سه بعد سلامتی جسمی، روحی و اجتماعی آگاهی داشته و در موارد فراوانی به اهمیت این سه جنبه ارتباط آن ها با یکدیگر اشاره و تصریح داشته و راه های حفظ هر کدام را نیز بیان کرده است.

سلامتی روحی، سلامتی اجتماعی، ذخیره خوارزمشاهی، حکیم اسماعیل جرجانی