فاطمه صفارسبزوار - دانشجوی دکترا، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد،ایران -
عبدالهادی دانشپور - دانشیار، گروه شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران

حس تعلق به مکان، عمیق ترین و بنیادی ترین نقطه ی اتصال بین انسان و مکان است. این حس موجب تبدیل فضا به مکانی با ویژگی های حسی و رفتاری خاص برای افراد می شود و توجه به تقویت آن از اساسی ترین دغدغه های دانش طراحی شهری محسوب می گردد. مطالعات بسیاری بر ضرورت توجه به عناصر کالبدی در محیط انسانی و نقش آن در شکل گیری و تداوم رضایتمندی از مکان، هویت فردی و حس تعلق اشاره می نماید. از این رو هدف پژوهش حاضر استخراج هنجارها و سنجه های کالبدی جهت ایجاد و ارتقاء حس تعلق و سنجش هنجارهای مذکور در خیابان بیهق شهر سبزوار می باشد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و روش همبستگی استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت مطالعات کتابخانه ای اسنادی و تکمیل پرسشنامه می باشد. اطلاعات حاصل از طریق بررسی رابطه ی همبستگی بین متغیرهای تعریف شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در این پژوهش با مطالعه و بررسی متون نظری، هنجارها و سنجه های کالبدی موثر بر حس تعلق، استخراج شده است و سپس، به سنجش وضعیت و شناخت خیابان بیهق از طریق تکمیل پرسشنامه و تحلیل آن به وسیله نرم افزار SPSS پرداخته شده است. نتایج بررسی نشان می دهد، سه هنجار تنوع و جذابیت ، شخصیت کالبدی منحصر بفرد و دید و منظر نسبت به سایر عوامل کالبدی همبستگی بیشتری با حس تعلق به مکان مورد مطالعه دارند و انعطاف پذیری از میزان همبستگی پایین تری نسبت به سایر عوامل برخوردار است که در بازطراحی خیابان بیهق سبزوار بایستی مورد توجه قرار گیرند.

حس مکان، حس تعلق، عوامل کالبدی، خیابان بیهق سبزوار