سید هادی سید علیزاده فضلی - کارشناس پدافند کالبدی اداره کل پدافند غیرعامل استانداری آذربایجان شرقی
پریسا لطفی تبریزی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری.دانشگاه آزاد تبریز

بافت قدیم شهرها یکی از مسایل مهم در برنامه ریزی شهری می باشد که امروزه بر اثر قدمت بنا، فرسودگی بافت و دسترسی نامناسب، به عرصه ای آسیب پذیر در برابر حوادث و سوانح طبیعی و انسان ساخت، در مراکز شهرها تبدیل شده است. با نگاهی به ساختار و فضای سیاسی موجود و پارادایم های نظامی در فضاهای شهری لازم بنظر می رسد تا در بستر نگاهی جامع ، اقدامات سیستم دفاع غیر عامل مورد توجه قرار گیرد ، تا افزایش توان و اقتدار نظام و کاهش آسیب پذیری های کالبدی و انسانی از تجاوزات احتمالی، امکان وقوع یابد . در این میان ، پدافند غیر عامل را نیز مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای می دانند که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها و تاسیسات شهری و تجهیزات و شریان های شهری و منطقه ای در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن می گردد . از سویی د یگر، بافت های فرسوده شهری نیز بدلیل نوع و میزان فرسودگی و امکان تخریب پذیری بالا ، در مراتب برنامه ریزی و مداخلات مدیریت شهری ، مورد توجه ویژ ه ای قرار دارند که ضرورت پرداخت به این مهم ، رویکرد پژوهش حاضر را نیز تشکیل می دهد. بر این اساس ،در این گفتار به نقش و التزام کاربست سیستم دفاع غیر عامل ، و مولفه ها و مکانیسم های اجرایی آن در بافتهای فرسوده شهری پرداخته می شود تا بر اساس نوع و کیفیت فضاهای فرسوده شهری (میزان فرسودگی ، ارزش های اجتماعی ، تاریخی ، کالبدی و مذهبی و در عین حال سوق الجیشی اماکن و فضاهای شهری بالاخص در شهرهای استراتژیک و مذهبی ایران )، امکان کارامد ترین رویه مداخلاتی احتمالی در بستر نگاهی جامع و فراگیر فراهم شود

بافت های فرسوده شهری ، پدافند غیر عامل ، طراحی شهری