فربد آدینه وند - دانشجوی دکتری آینده پژوهی دانشگاه تهران
آزیتا بلالی اسکویی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

زمان یکی از مهمترین مسایل در مفهوم ناخودآگاه جمعی یونگ می باشد. یونگ معتقد است که ناخودآگاه جمعی، مخزن خاطرات گذشته است و آینده از قبل در ناخودآگاه جمعی به وجود می آید. حال اگر ما فضا را به مفهوم کلی آن در نظر بگیریم، دارای پهنه های زمانی متفاوتی می باشد که با گذشت زمان آشکار می شوند و آینده را به وجود می آورند، یا اگر به زمان گذشته برگردیم، می توانیم پهنه های زمانی گذشته را، یعنی اتفاقاتی که در گذشته روی داده اند، درک کنیم. مطابق تیوری ادراک بوم شناختی گیبسون، جهان مادی متشکل از پهنه های گوناگونی است که یکی دیگری را پوشانده و مخفی می دارد و تنها هنگامی ادراک این پهنه ها میسر است که شخص ملزم به حرکت در محیط باشد. این پهنه ها را می توان پهنه های فضایی محیط نامید. از آنجا که هیچ حرکتی بدون گذشت زمان برای انسان امکان پذیر نمی باشد و با توجه به ارتباط نزدیک بین مفهوم های مکان و زمان که زمان به عنوان بعد چهارم فضای سه بعدی در نظر گرفته می شود؛ اگر شخص نسبت به محیط، ساکن و ناظر گذشت زمان باشد؛ پهنه های متفاوتی از محیط را درک خواهد کرد. می توان این پهنه ها را پهنه های زمانی یک محیط نامید.

ناخودآگاه جمعی، پهنه های فضایی، پهنه های زمانی