پرویز عبدی نژاد - استادیار پژوهش بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
محمد روغنی - استادیار پژوهش پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

این تحقیق به بررسی استفاده از فیلتر سنگریزه ای برای تسریع انتقال رطوبت خاک و آبیاری بهینه در مزرعه در مجتمع ایستگاه تحقیقاتی قره چریان در 35 کیلومتری غرب شهر زنجان می پردازد. عرصه تحقیق مورد آزمایش بصورت پلاتهای آزمایشی با سه تکرار و پنج تیمار(مشتمل بر 45 پلات آزمایشی) بر روی یک دامنه شیب دار به ابعاد 5×8 متر با چهار در قالب طرح آزمایشات بلوکهای کاملا تصادفی می باشند. نتایج نشان داد که فیلتر سنگریزه ای در میزان رطوبت خاک از روش آزمون میانگین رطوبتی تیمارها به روش دانکن حاکی از وجود اختلاف معنی داری در بین تمام تیمارها وجود دارد که بر اساس آن می توان تیمارها را در سه گروه تقسیم بندی نمود. بر اساس این گروه بندی و از نظر مقایسه تیمارهای مشابه باهم با اختلاف وجود یا عدم وجود فیلتر سنگریزه ای در آنها باهم دارای تفاوت قابل مشاهده با همدیگر می باشند. مقایسه میانگین رطوبت اندازه گیری شده باهم به روش دانکن نشان دهنده معنی دار بودن اختلاف این تیمارها در مقدار رطوبت در عمق 20 سانتی متری و عدم معنی دار بودن در عمق 50 سانتی متر می باشد. همچنین از نظر مشخصات رویشی نیز نهالهای دارای فیلیتر سنگریزه ای دارای مشخصات رویشی بیشتر و بهتری نسبت به نهالهای فاقد آن می باشد. لذا می توان نتیجه گرفت با تعبیه فیلتر سنگریزه ای در کنار چالهای کاشت نهال در موقعیت مناسب می توان ضمن تسریع در انتقال رطوبت به ریشه خاک میزان رشد نهال را افزایش داده و از کمترین رطوبت ایجاد شده در اثر بارندگی برای استقرار و رشد نهال استفاده نمود.

سامانه های سطوح آبگیر باران،استحصال آب باران، فیلتر سنگریزه ای، زنجان