طلا علی اکبرزاده اهری - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بین المللی جلفا، گروه معماری، جلفا،ایران
مهدی سیدالماسی - استادیار ، موسسه آموزش عالی اسوه معاصر، گروه معماری، تبریز، ایران

با توجه به اینکه ساختار هندسی آغازگر طرح معماری نیست ولی بدون هندسه نیز پایان نمی پذیرد و زمانی می رسد که هنر مادی کردن اندیشه به کمک هندسه آغاز می گردد، پس می توان نتیجه گرفت که هندسه و تناسبات بنیان هنر و معماری است. همچنین با بررسی هنر اسلامی در می یابیم که معماران و هنرمندان مسلمان به هندسه و کاربرد آن در هنر مقدس نگاهی ویژه و برگرفته از قرآن دارند.ایرانیان در طول تاریخ ارزش والایی برای زیبایی قایل بوده و علم هندسه ابراز قدرتمندی در دست معماران ایرانی بود که با کمک آن می توانستند تناسب های آسمان را اندازه گیری کرده و تعادل ، هماهنگی، زیبایی و نظم را روی زمین بیافرینند. هندسه نزد ایرانیان هم علم و هم هنر است. معماری در قلمرو روح و حکمت انسانی است، و هندسه مقدس به عنوان وسیله ای که با آن معماران ایرانی، سطوح و احجامی را ساخته اند تا انسان به تعالی برسد. مطالعه موردی در این پژوهش در دوره های صفوی و ایلخانی موجود است. سعی بر آن است تا نشان داده شود علاوه بر دانش ریاضی، از طبیعت به عنوان منبع الهام استفاده نموده و چگونه این بناهای شاخص تا زمان حال حفظ گردیده و همواره قابلیت تامل برای معماری معاصر دارد. که این امر حاکی از آن است که در گذشته معماران به خوبی از ویژگی های گسترده هندسه آگاه بوده و از آن در آثار خود بهره می گرفتند. و در آخر پیشنهاد می شود با شناخت و استفاده از هندسه مقدس ایرانی گامی در جهت ارتقاء سطح کیفی معماری معاصر برداشته شود .

هندسه، هندسه پنهان گنبد، دوره صفوی، دوره ایلخانی