نرگس مانی زاده - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
آزاد تیموری - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مجید عسکری حصنی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

گوناگونی در ویژگی های ریختی اتولیت اهمیت قابل توجهی در بررسی تنوع زیستی ماهیان دریایی بویژه ماهیان تجاری دارند. در این مطالعه، از ریختشناسی ساژیتا برای مطالعه قسمتی از این تنوع در خانواده گیشماهیان (شش جنس و نه گونه) استفاده گردید. نمونه های ماهی از خلیج فارس جمع آوری (طول استاندارد بین 171/1 تا 255 میلیمتر) و پس از شناسایی، اتولیت آنها به روش استاندارد استخراج گردید. بیشترین تغییرات مربوط به شکل کلی، طول و شکل روستروم و آنتی روستروم می باشد. شیار سولکوس در نمونهها از نوع دهانی (ostial) است. شکل کلی اتولیت در جنس Alepes بیضویشکل، در جنسهای Atropus و Carangoides دوکیشکل، در جنس Caranx دراز-کشیده و یا سوزنیشکل و در جنسهای Parastromateus و Scomberoides سوزنی شکل است. در سطح گونه اتولیت در Alepes melanoptera بیضویشکل و در Caranx sexfaciatus دراز و کشیده میباشد. با مقایسه تنوع ریختی اتولیتها، کلید تصویری برای شناسایی جنسها و گونهها ارایه گردید.

ریخت شناسی، سنگریزه شنوایی، تنوع زیستی، ماهیان دریایی، شیلات