الناز خادم - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر تهران
فرناز یزدخواستی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر تهران
شهناز اصغری - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد قزوین

در فرآیند ادراک محیط، حس بینایی بیشتر از سایر حواس پنجگانه دخالت دارد. یکی از عناصر ادارک بصری، رنگ است. رنگها نه فقط از نظر زیبایی بخشیدن به دنیای اطراف ما اهمیت دارند، بلکه با عواطف و احساسات و فرهنگ بشر پیوند ناگسستنی دارد و بیانگر واقعیت و رموز درونی اوست. به همین خاطر، رنگها معانی گوناگون و متفاوتی را به همراه دارند که دارای اثرهای مثبت و منفی روحی میباشند. با بکارگیری صحیح رنگها، میتوان باعث تنوع و سرزندگی فضاهای شهری و همچنین باعث وضوح و خوانایی شهر شد. همچنین میتواند به عنوان هویت ایرانی و اسلامی شهرها محسوب شود. اما مساله این است که تاکنون هیچ برنامه مشخصی برای هدایت رنگی در شهرهای امروزی وجود نداشته و باعث افول کیفیت های فضایی شده است. فضاهای شهری گذشته از شخصیت و هویت ویژهای برخوردار بوده، در حالیکه امروزه اینگونه نیست و رنگها معانی نمادین خود را از دست داده اند. بر اثر تغییرات محیطی، هویت ساکنین و شرایط روحی و روانی آنان نیز بطور ناخواسته تغییر کرده و هویت جدیدی بروز میکند. متاسفانه شهرهای امروزی ما از نظر رنگ بسیار فقیر هستند و زبان رنگها در آنها به زبان فراموش شدنی تبدیل شده است. هدف از این پژوهش ارایه راهکارهایی جهت دستیابی به شاخصههای معماری و شهرسازی اسلامی است و اینکه رنگهای مختلف میتواند یادآور آرمانها، معانی و وقایع خاص باشد و امروزه نیاز است که طراحان شهری و معماران فضاهای تیره و کسالت بار را نجات داده و آینده روشنتری را رقم زنند. این مقاله از نوع روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه تحقیق مطالعات کتابخانهای و اسنادی جهت دستیابی به اهداف مورد استفاده قرار گرفته است و با تحلیل اطلاعات به دست آمده از نتایج به ارایه راهکار میپردازد.

شهراسلامی، کیفیت زندگی، فضای شهری، رنگ