زهرا آقالو - کارشناس ارشد مدیریت پروژه - دانشگاه کالگری کانادا- معاونت مهندسی و ساخ
احد نظری - استادیار دانشگاه شهید بهشتی- مدیریت پروژه و ساخت

مزیت های قراردادهای EPC با مبلغ مقطوع از قبیل یکپارچگی و هماهنگی بین طراحی و اجرا، انتقال ریسک های فنی ، هزینه های و زمانی به پیمانکار و .... موجب شده تا در سالهای اخیر این نوع قرار دادها در پروژه های صنعت نفت به صورت گسترده ای بکار گرفته شود. این در حالیست که در کنار مزیت های فراوان روش مذکور، نوسانات نامتعارف به وجود آمده در قیمت فلزات و مواد اولیه در سالهای اخیر و برخی عوامل بین المللی منجر به افزایش قابل توجه در هزینه ها خصوصاً در بخش P این قرار دادها گشته و در نهایت ادعاهای متعدد پیمانکاران و عدم وجود راهکار قانونی مناسب برای کارفرمایان به جهت حل مشکلات قراردادی این پیمانها را به دنبال داشته است. مشکل مذکور می توانست مزیت روش EPC را بنحوی تحت الشعاع قرار دهد. معاونت امور مهندسی و سخت داخل وزارت نفت در راستای رسالت و اهداف خود درصد برآمد تا به منظور مقابله با بحران به وجود آمده راهکار مناسبی ارائه نماید. در این ارتباط ضمن آنالیز قیمت قراردادهای EPC و تحلیل روند افزایش قیمت فلزات در سال های مورد بررسی، اطلاعات و نظرات کارفرمایان، مشاوران وپیمانکاران صاحبنظر در زیر مجموعه صنعت نفت پیرامون موضوع مورد بررسی، جمع آوری و بررسی گردید. نتیجه این بررسی و مطالعات انجام گرفته در معاونت، منجر به ارایه مجموعه راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با آن گردید. در این مقاله ضمن تشریح صورت مسئله، راهکارهای پیشنهاد شده در دو بخش: الف- راهکارهای قراردادی و ب- راهکارهای بلند مدت ارائه گردیده است. در قسمت راهکارهای قراردادی 3 گزینه:1- اعمال روش cost plus در خرید اقلام بحرانی 2- پرداخت تعدیل به بخش خرید3- روش cost plus با تقسیم ریسک بین کارفرما و پیمانکار، پیشنهاد شده و جدول مقایسه ای تخصیص ریسک برای آنها ارائه گردیده است. جمعبندی و مقایسه راهکار های ممکن منجر به ارایه دستورالعمل نحوه جبران هزینه های ناشی از تغییرات نا متعارف قیمت تجهیزات در قراردادهای EPC,EP,PC,P به عنوان راهکار کوتاه مدت گردید که از طرف وزارت خانه به زیر مجموعه ها ابلاغ گردید. استفاده از این دستور العمل در واقع بکارگیری تلفیقی گزینه 2 و 3 می باشد و این امکان را به کارفرمایان می دهد تا با حفظ قالب قراردادهای EPC و برخورداری از مزایای آن بتوانند با تقسیم منطقی ریسک بین کارفرما و پیمانکار برای جبران تغییرات نا متعارف در هزینه ها اقدام نماید. اگر چه، بررسی مذکور در دوره زمانی افزایش در قیمت فلزات و آهن آلات صورت گرفت لیکن متدولوژی بکار رفته، به نحوی قابل بررسی و کاربرد در دوره زمانی کاهش قیمت ها با رویکرد بکارگیری مکانیزهای معکوس می باشد.

EPC,Cost Plue,Unit Price,Fixed Price,Risk