علی طویلی - دانشیار دانشگاه تهران
فاطمه علیرضایی بافقی - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه تهران
وحید سیاره - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مرتع داری دانشگاه تهران
حسین مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مرتع داری دانشگاه تهران

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و طبقات سنی پایه مادری بر کیفیت بذر زرد تاغ (Haloxylon persicum) می باشد. سه رویشگاه زرد تاغ در اشتهارد که ازنظر اقلیمی دارای شرایط یکسان، ولی از نظر خاک باهم متفاوت بودند انتخاب گردید و سه طبقه سنی زرد تاغ ( جوان، میانسال و مسن ) و در هر طبقه سنی شش پایه گیاهی در نظر گرفته شده است. سپس به صورت کاملا تصادفی بذور از پایه ها جمع آوری شدند ( در مجموع 54 پایه) و وزن هزار دانه، اندازه و بنیه بذر، طول ریشه و ساقه، وزن تر ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و ساقه، درصد ظهور و زنده مانی در ژرمیناتور و گلخانه اندازه گیری شد. برای ارزیابی اثرات خاک، از دو عمق 30 - 0 و 30 - 80 سانتی متر نمونه برداری خاک ( در مجموع 108 نمونه خاک ) صورت گرفت و فاکتورهایی از جمله بافت خاک، شوری، فسفر، پتاسیم، ازت و ... تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تجزیه واریانس استفاده شد و پس از تایید اختلاف بین رویشگاه و گروه های سنی مختلف و اثرات متقابل، مقایسه میانگین ها به روش آزمون دانکن انجام شد. نتایج حاصل از این تحقیقنشان داد که اگرچه ویژگی های خاک ازنظر عناصر غذایی ( ازت، فسفر و پتاسیم ) تاثیر معنی داری بر کیفیت بذر نداشتند اما باید توجه داشت این مسیله بیشتر ناشی از تفاوت در تراکم پایه ها، بافت خاک، مقدار رطوبت قابل دسترس گیاه و ژیومورفولوژی رویشگاه های مختلف بود تا ویژگی های سنی و خاکی. در منطقه مورد مطالعه اگرچه به لحاظ آماری تفاوت هایی بین رویشگاه ها و سنین مختلف وجود دارد اما بررسی دامنه جوانه زنی بذور و ظهور نهال ها در گلخانه نشان دهنده فاصله کم بین دامنه است؛ به عبارت دیگر بذور جمع آوری شده از رویشگاه های مختلف در صورتی که مشکل آفات نداشته و سالم باشند از عملکرد نسبتا مشابهی برخوردارند؛ اما درعین حال جمع آوری بذور از رویشگاه سه و طبقه سنی دو بیشتر توصیه می شود.

اشتهارد، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، طبقات سنی پایه مادری، تجزیه واریانس، کیفیت بذر