سحر سرنوبه - دانشجوی کارشناسی مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، موسسه آموزش عالی بینالود مشهد، مشهد
صفورا سرنوبه - دانشجوی کارشناسی مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، موسسه آموزش عالی بینالود مشهد، مشهد
سمیه واسعی چهارمحالی - کارشناس ارشد آلودگیهای محیط زیست

گردوغبار یا ریزگرد، یکی از پدیده های جوی و اقلیمی است که در چند سال اخیر در اثر گسترش بیابانها و فعالیتهای انسانی که سبب خشک شدن تالابها، دریاچهها و همچنین جابجایی خاکدانه های ریز گردیده، پدید آمده است. عمل فرسایش خاک در مناطق خشک و فاقد پوشش گیاهی رخ میدهد، از جمله این مناطق میتوان به کشورهای عراق، سوریه، عربستان در غرب ایران و افغانستان و پاکستان در شرق ایران اشاره نمود، که باعث جابه جایی جبهه عظیمی از ریزگردها به داخل ایران شدهاند. خاورمیانه یکی از پنج منطقه جهان است که بیشترین تولید ریزگرد را دارا میباشد، ایران نیز به علت قرار گرفتن در کمربند خشک و نیمه خشک جهان، درمعرض سیستم های متعدد ریزگرد محلی و فرا منطقهای قرار گرفته است. در بین شهرهای ایران استان خراسان رضوی از جمله استان هایی است که درگیر پدیده ریزگرد شده است. خراسان رضوی با مساحت 143864/118 کیلومتر مربع چهارمین استان کشور از نظر وسعت میباشد، این استان دارای اقلیم خشک و نیمه خشک با وزش جریانهای غالب چرخنده های تابستانه و جریانات غربی زمستانه هست، که از شرایط مطلوبی برای وقوع ریزگرد برخوردار است. وسعت مراتع موجود این استان 6566029 هکتار، که بیست و نه درصد از کل استان خراسان رضوی را در بر میگیرد. مساحت کانون های بحرانی فرسایش بادی آن حدود 700 هکتار میباشد، ازهمین رو با توجه به شرایط اقلیمی، مراتع استان نیاز به توجه خاص دارند. در این مطالعه سعی بر آن شده تا برخی از کانونهای ریزگرد خراسان رضوی از جمله شهرستانهای سرخس، نیشابور، گناباد و سبزوار معرفی و با بیان پیشینه ی ریزگرد در این شهرستانها به ارایه راهکارهای آنها در این خصوص پرداخته شود.

گردوغبار، فرسایش، خراسان رضوی، اقلیم