حسین ریاحی مدوار - دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس
جمال محمد ولی سامانی - دانشیار گروه سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس
عباس خاشعی سیوکی - دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس

در بین روشهای متعدد کنترل سیل، استفاده از سدهای تاخیری پاره سنگی که منجر به افزایش زمان عبورسیلاب و کاهش دبی حداکثر لحظه ای آن میشوند، بعلت ارزان بودن مصالح، طراحی ساده و ساخت سریع این سازه ها، یکی از مناسبترین گزینه ها میباشد. کنترل سیلاب با استفاده از این گونه سدها مستلزم طراحی صحیح هیدرولیکی آنهاست. تاکنون روشها و معادلات مختلفی برای طراحی مخازن تاخیری که در آنها از سرریز روگذر یا تخلیه کننده تحتانی و دریچه بعنوان سازه تخلیه سیلاب استفاده میشود، ارائه شده است. در حالیکه برای سدهای تاخیری پاره سنگی که سیستم تخلیه متفاوتی دارند هیچگونه متدولوژی و معیار طراحی وجود ندارد. بهمین منظور در این تحقیق با ترکیب معادلات حاکم بر جریان در سدهای تاخیری پارهسنگی و روندیابی هیدرولوژیکی مخزن، مدل ریاضی مربوطه توسعه یافته و با استفاده از مدل ارائه شده تاثیر پارامترهای هندسی شکل مخزن و رودخانه، نوع و اندازه مصالح بدنه سد و شکل هیدروگراف سیل ورودی بر میزان ذخیره سیلاب و پیک سیلاب خروجی بررسی شده و در انتها منحنیها و معادلات طراحی سدهای تاخیری پاره سنگی بصورت روابط بدون بعد ضرائب ذخیره و پیک سیلاب ارائه شده است. طبق نتایج تحقیق با استفاده از معادلات محققین دیگر که برای شرایطی غیراز سدهای پاره سنگی ارائه شدهاند خطای قابل توجهی وارد محاسبات طراحی خواهد شد.

مخازن تاخیری پاره سنگی، کنترل سیلاب، ضریب ذخیره، ضریب پیک، روندیابی مخزن