مهدی اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشگاه سمنان
غلامعلی شفابخش - استادیار دانشکده مهندسی، دانشگاه سمنان

انسان در دوران صنعتی امروز برای گذران اوقات فراغت خود، آژانسهای مسافرتی را تاسیس کرد که بتدریج با توسعه فعالیتها در این زمینه، صنعت گردشگری بوجود آمد و آن به بزرگترین اهرم برای داشتن اقتصادی پایدار در کشورهای مختلف تبدیل شده است به افرادی که با هدف معین از نقطه ای به نقطه دیگر و با انگیزه های متفاوتی از جمله زیارت، تجارت، بازدید فرهنگی و تمدن باستانی، بهره گیری از طبیعت، صرف اوقات فراغت و یا انگیزه های درمانی سفر می کنند، گردشگر می گویند. دانستن چگونگی حرکت گردشگران(تحت شرایط زمانی و مکانی) و عواملی که جابجایی های آنها را تحت تاثیر قرار می دهند، برای توسعه حمل و نقل و زیرساختها، رشد تولید، طراحی مناطق گردشگری و طراحی جاذبه های جدید به اندازه مدیریت اجتماعی، زیست محیطی و تاثیرات فرهنگی اهمیت دارند بخصوص در مورد مناطقی که دارای تنوع جاذبه ای و تردد بالای گردشگر هستند، از جمله شهر مقدس مشهد که در بعضی روزها یا ماههای سال با معظلات شدید ترافیکی مواجه میشود. در این مقاله، مدلهایی که الگوی فضایی حرکت گردشگران را در منطقه گردشگری توصیف می کنند، بررسی شده است. جهت افزایش تولید و جذب سرمایه گذاری و همچنین برنامه ریزی و مدیرت شهری، اطلاع از نحوه حرکت گردشگر در منطقه گردشگری لازم و دارای کاربردهای مناسب و مفیدی می باشد. جهت شناسایی عوامل توضیحی که می توانند بر جابجایی ها موثر باشند، استفاده از رویکرد القایی بر مبنای مدل حمل و نقل شهری و رفتار گردشگر، توسعه پیدا کرده است. این عوامل به دو طریق بر مدلهای حرکت تاثیر می گذارند که شامل چهار حالت مدلهای حوزه ای و سه حالت مدلهای خطی میسر می شود.

حمل و نقل شهری، مدلهای وضعیت خط سیر، منطقه گردشگری، رفتار گردشگر