سالار حسن زاده - دانشجوی دکتری فلسفه هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
بهاره بهاری - هییت علمی گروه هنر دانشگاه پیام نور اصفهان
افسانه قانی - استادیار دانشکده هنر و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد

دست بافته های گلیمی که از آن به بافته های تخت یاد می شود، به لحاظ ساختار و محتوای طرح ها و نگاره هایشان جایگاه ویژه ای دارند که اغلب توسط زنان و در میان اکثر اقوام بافته می شود. از جمله مناطقی که بافت گلیم در میانشان رایج است، در استان مازندران، شهرستان های کلاردشت، متکازین و آلاشت است که نقوش متنوع گلیم بافته هایشان را می توان در سه گروه قراردادی: الف. نقوش انتزاعی و هندسی ب. نقوش هندسی برگرفته از طبیعت و ج. نقوش انتزاعی و هندسی برگرفته از محیط پیرامون و وسایل زندگی تقسیم بندی نمود. هدف از این مقاله، دستیابی به نقش مایه های دست بافته های گلیمی و کاربرد آن ها در پارچه پوشاک سنتی زنان مازندرانی بر مبنای زیبایی های بومی در جهت ارتقای استقبال زنان است. بدین جهت به دنبال پاسخگویی به سوال این مقاله که چگونه می توان از نگاره های دست بافته های گلیمی مازندران در طراحی پارچه لباس های سنتی زنان استفاده نمود سعی بر آن است تا ضمن معرفی نقوش در سه گروه مذکور و در قسمت عملی، کاربرد آنها را در طراحی پارچه پوشاک سنتی زنان مانند طرح را پورت دار پیراهن، حاشیه شلیته و چاروق به همراه ارایه تصاویر نشان دهد چراکه به سبب آشنا بودن بومیان با این نگاره ها، کاربردشان در پوشاک سنتی با استقبال مواجه خواهد شد و با این شیوه ضمن فرهنگ سازی نوعی تنوع همراه با حفظ اصالت ها ایجاد خواهد شد. روش تحقیق در این پژوهش کیفی علاوه بر مطالعات میدانی در زمینه پوشاک سنتی زنان، از نوع تحلیلی توصیفی و از نظر هدف جزء تحقیقات – کاربردی است. نتایج مقاله نشان می دهد که کاربرد نقوش به صورت ترکیبی و با دید زیبایی شناختی الف. در حاشیه شلیته به عنوان یک نقطه تاکیدی در لباس سنتی و ب. با توجه به سن و موقعیت اجتماعی زنان توانسته علاوه بر احیاء و ماندگاری بخشی از فرهنگ بومی، مورد استقبال بانوان مازندرانی نیز قرار گیرد.

فرهنگ سازی، پوشاک سنتی، مازندران، نقش مایه های گلیمی، انتزاع و هندسی