احمدعلی عنایتی - عضو هیات علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران

سالانه بیش از یک میلیون تن ماده موثره از حدود یک هزار نوع ماده شیمیایی آفت کش در کشاورزی، بهداشت و صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه استفاده از این مواد باعث جلوگیری از نابودی حدود 40% محصولات کشاورزی شده و نیز موجب کنترل نسبی بیماری های مهلکی مثل مالاریا می شود ولی استفاده نامناسب بی رویه و بیش از حد آنها باعث خسارات شدید و گاهاً غیرقابل جبران به ارکان مختلف محیط زیست و نیز لطمات و صدمات بهداشتی و پزشکی برای انسانها شده است جریان رو به انقراض بعضی از گونه های جانوری ناشی از آلودگی محیط زیست به مواد شیمیایی از جمله آفت کشها و نیز آمار بیش از 200000 مورد مرگ و میر در سال ناشی از مسمومیت حاد آفت کشها در جمعیت انسانی تنها اندیکسهای از عمق فاجعه زیست محیطی و انسانی استفاده نامناسب بی رویه و بیش از حد آفت کشهاست به این موضوع باید مسمومیت مزمن ناشی از جذب مداوم مقادیر ناچیز از این مواد را در گیاهان، جانوران و انسان اضافه نمود. شاید در کشورهای توسعه یافته بدلیل توان مالی بالا برای خرید آفت کش و نیز احیاناً حجم بالای فعالیت صنعتی و کشاورزی میزان استفاده از آفت کشها زیاد بوده باشد ولی در سالهای اخیر با ابداع دوستدار محیط، مبارزه بیولوژیکی و ژنتیکی، استفاده از آفت کشهای با اثر ابقایی کم و حشره کشهای بیولوژیکی و مبارزه تلفیقی با آفات (IPM) و وجود فوانین کنترل کننده و ارگانهای نظارتی دقیق و کارآمد مقادیر و روش استفاده از آفت کشها منطقی تر شده است

آفت کشها، محیط زیست، مدیریت