زهره اخوان مقدم - استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران
منصوره غلامرضایی - کارشناس ارشد رشته علوم قرانی

قرآن مهمترین معجزه پیامبر اسلام (ص) و آخرین کتاب آسمانی مسلمانان است؛ از این رو نزد مسلمانان اهمیت و احترام بینظیری دارد؛ در قرآن برای اشاره به این کتاب الهی از نامها، القاب و صفات متعددی استفاده شده است. بی تردید یکی از راه های شناسایی گسترده تر قرآن، شناخت اسامی و اوصاف این کتاب عظیم است، اسامی و اوصافی که در خود قرآن آمده است. از جمله صفاتی که برای قرآن در آیات ذکر شده وصف ثقیل بودن قرآن است، (آیه 5 سوره مزمل قولا ثقیلا.( از طرف دیگر آیاتی به تیسیر قرآن دلالت دارد(17 قمر). در نگاه اول به نظر می رسد که این آیات مقابل همدیگرند و باهم متناقضند . اما با بررسی لغوی واژگان و بامراجعه به تفاسیر متعدد به این نتیجه رسیدیم که مراد از قولا ثقیلا سنگینی قرآن بر پیامبر از جهت سختی که در راه ابلاغ آن است، و سنگینی آن بر امت از جهت پیروی از اوامر و نواهی خداوند و معارف عمیق آن است و مراد از تیسیر قرآن یعنی مطابق بودن قرآن با فطرت آدمی. پس این صفات قابل جمع اند و از نشانه های معجزه بودن قرآن است. که عین ثقیل و سنگین بودن قابل فهم و درک است و هریک از این صفات پرتویی از قرآن را برای ما آشکار می کند.