افشین تکدستان - عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز و دانشجوی دکترای تخصصی مهندسی ع
محمدرضا خانی - رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران
نادره پورامینی - دانشجوی کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
مریم پازوکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران محیط زیست دانشگاه تهران

بسیاری از کشورهای صنعتی ونیمه صنعتی تجربه استفاده از راکتو ناپیوسته متوالی (SBR) جهت تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی را با موقیت پشت سر گذاشته اند . سادگی ، انعطاف پذیری و مقرون به صرفه بودن داین روش تصفیه بیولوژیکی باعث اهمیت استفاده از آن در تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی شده است. برای انجام مطالعه از دو عدد راکتور ناپیوسته متوالی استوانه ای شکل، از جنس پلکسی گلس، با به حجم 10 لیتر ، استفاده شد. .جهت تغذیه راکتور از فاضلاب مصنوعی با BOD5=500 و COD=600 میلی گرم بر لیتر استفاده شد . راکتور در چهار زمان ماند سلولی 5 ، 15 ، 10 و 25 روز بهره برداری شد.پس از ایجاد شرایط پایدار در راکتورها در طول 6 ماه تحقیق، نمونه برداری و آزمون پارامترهای از قبیل MLSS ، BOD ، CODF/M و SOUR ، SV1 ، DO ، PH ، MLNVSS ، MLVSS ،انجام شد. نتایج نشان داد که در بین زمان ماند سلولی مختلف (5، 10 ، 15 25 روز ) در SRT 10 روز بهترین راندمان حذف COD (95درصد) بدون مشکلات پدیده بالکینگ ، پدیده نوک سوزنی فلوک و همچنین تولید کف و رشد پراکنده ایجادگردید. و در این زمان ماند سلولی SVI = 90mli/g بود . در این زمان ماند سلولی سیتم در فاز کاهش رشد ( Declining phase)بهره برداری شد و F/M=0.25L/d بود. در زمان ماند سلولی پایینتر از 5 روز راندمان بدلیل ایجاد کف سفید پرحجم ناشی از پایین بودن MLSS و همچنین ایجاد لخته ریز بدلیل رشد پراکنده پایین بودبعبارت دیگر میکروارگانیسم ها بصورت منفرد در سیستم رشد کرده وپراکنده بودند. خاصیت ته نشینی لجن (SVI=60mli/g) پایین بود وبنظرمیرسد سیتم در فاز رشدلگاریتمی بهربرداری شد و F/M=1.8L/d بود. در زمان ماند سلولی بیش از 25 روز نیز پدیده بالکینگ رشته ای تشدید یافت و راندمان سیتم بدلیل خاصیت بد ته نشینی لجن SVI=215 mli/g پایین بود و لجن بدلیل رشد میکروارگانیسم های رشته ای به راحتی ته نشین نمیشد.در این شرایط F/M=0.05 1/d بود.با افزایش زمان ماند سلولی ( بالاتر از 20 رورز) بدلیل ورود به فاز خودتخریبی ، و افزایش باکتریهای غیر فعال و پیر نرخ مصرف اکسیژن پایین و میزان SOUR به 5 میلی گرم اکسیژن در ساعت به ازای هرگرم مواد معلق فرار رسید. اما در زمان پایین ( 5 روز) بدلیل فاز رشذ لگاریتمی ، و افزایش باکتریهای فعال و جوان نرخ مصرف اکسیژن بالاو میزان SOUR به 22 میلی گرم اکسیژن در ساعت به ازای هرگرم مواد معلق فرار رسیددر تمام زمان ماند سلولی با افزایش زمان واکنش غلظت مواد آلی کاهش ، اما غلظت MLSS افزایش یافت

SBR,تصفیه فاضلاب،F/M ،SVI,SOUR و راندمان حذف COD