پیام نجفی - استادیار دانشکده کشاورزی ، اصفهان
سیدحسن طباطبایی - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
رامین ساوج - دانشجوی خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان

رودخانه زاینده‌رود مهمترین جریان آب سطحی استان اصفهان می‌باشد که حفظ کیفیت آن به لحاظ کشاورزی و زیست‌محیطی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این مطالعه به منظور شناسایی میزان تاثیر پساب‌های صنعتی، کشاورزی و مسکونی حد فاصل دو ایستگاه کیفیت سنجی پل‌کله و لنج، پارامترهای کیفی آب رودخانه از سال شهریور 1378 لغایت شهریور 1383 مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که میانگین÷ EC در ایستگاه پل‌کله (بالادست) به طور متوسط 47/0 دسی‌زیمنس بر متر بوده در حالی که در ایستگاه لنج (پایین دست) این پارامتر به 92/0 دسی‌زیمنس بر متر افزایش یافته است. مقدار نیز SAR نیز از 7/0 به2 به ترتیب در دو ایستگاه افزایش نشان می‌دهد. به علاوه میانگین تغییرات نسبی مقادیر Cl، Na، SO4 و K بین دو ایستگاه به ترتیب 412، 432، 225 و 206 درصد برآورد شده است. این افزایش‌ها حتی در حالتی که دبی رودخانه در پایین دست افزایش نشان داده نیز قابل توجه بوده است. همچنین نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که افزایش مقادیر پارامترها در شرایط حداقل دبی رودخانه به شدت بیشتری افزایش یافته است به طوری که میانگین تغییرات نسبی پارامتر EC در دو ایستگاه در ماه آبان (به طور متوسط در 6 سال) به 176 درصد برای EC رسیده است. در مجموع نتایج این بررسی نشان می‌دهد که تغییرات کیفی در حد فاصل این دو ایستگاه مجاور هم قابل توجه بوده و آلودگی‌های متمرکز (ناشی از پساب حاصل از صنایع بزرگ منطقه) و غیر‌متمرکز (ناشی از زهاب‌های کشاورزی) تاثیر بسزایی در کاهش کیفیت آب رودخانه داشته است.

کیفیت آب رودخانه ،آلودگی ،دبی ،EC,SAR