مرتضی نامجو - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند
همایون فرهنگ فر - استاد دانشگاه بیرجند
مسلم باشتنی - استاد دانشگاه بیرجند
علیرضا اقبال - کارشناس ارشد مرکز اصلاح نژاد کشور، کرج

هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط آماری بین برخی سازه های محیطی ووقوع توازن منفی انرژی در گاوهای شیری ایران بود. تعداد 784532 رکورد روز آزمون متعلق به 93259 راس گاو شیری شکم اول در 660 گله که طی سال های 1382 الی 1392 زایش داشتند، مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از رکودهای روز آزمون درصد چربی و پروتیین شیر در هر ماه شیردهی و نقطه ی آستانه ای 0/12، متغیر وابسته به صورت دوتایی تعریف گردید. آزمون آماری ناپارامتری کای مربع پیرسون در نرم افزار SPSS مورد استفاده قرار گرفت. سازه های مورد توجه شامل استان، گامه ی شردهی، فصل تولید، سن نخستین زایش، نوع اسپرم، پدر حیوان، سال زایش، شمار سلول های بدنی در شیر روزانه، نوع ژنوتیپ گاو و تنوع درون گله ای برای تولید شیر بودند. همه ی سازه ها مذکور به جز سن زایش، ارتباط آماری معنی داری با توازن منفی انرژی داشتند (P<0/0001) که نشان می دهد وقوع توازن منفی انرژی، تحت تاثیر تغییرات فصلی، نوع ژنوتیپ گاو، نوع اسپرم مورد استفاده در تلقیح مادر گاو، شمار سلول های سوماتیک در شیر، میزان تنوع درون گله ای وگامه ی شیردهی قرار دارد.

آزمون کای مربع، توازن منفی انرژی، گاو شیری، نسبت چربی به پروتیین