محمدتقی حسنی جبلی - شرکت صنایع هواپیماسازی ایران
محسن رضاییان - دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشکده مهندسی مکانیک
کامران کاظمی - شرکت صنایع هواپیماسازی ایران

یکی از مجموعه هایی که در سامانه هیدرولیک بالگردها کاربرد فراوان داشته و قابلیت اطمینان عملکرد آن در کارایی وسیله پرنده تاثیر بسزایی دارد پمپ هیدرولیک از نوع پیستونی می باشد که شامل قطعات متعددی از جمله قطعه ای به نام والویلیت می باشد. با توجه به اینکه این قطعه و قطعات دیگری از پمپ در حین عملکرد دچار سایش شده و این سایش باعث افت عملکرد و خرابی پمپ می شود، لذا این سوال همواره برای مصرف کنندگان وجود دارد که تا چه زمانی می توان به عملکرد صحیح یک پمپ، اطمینان داشت. در این تحقیق به بررسی رفتار سایشی و تریبولوژیکی قطعه والوپلیت پمپ هیدرولیک از نوع پیستونی با جابجایی متغیر و تاثیر آن بر عملکرد و قابلیت اطمینان پمپ پرداخته شد. از آنجاییکه علاوه بر سایش، حالت های خرابی دیگری نیز در پمپ اتفاق افتاده و باعث افت عملکرد پمپ می گردد، با انجام تحلیل حالات خرابی و اثرات ناشی از آن، حالت های خرابی پمپ مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که حالت یا مود خرابی سایش یکی از مهمترین حالات خرابی می باشد که رسک بالایی را به عملکرد قطعه وارد می کند. با عنایت به اینکه سایش ایجاد شده روی این قطعه از نوع سایش با حضور روانکار و در حالت روانکاری مرزی می باشد. روابط ریاضی حاکم بر نرخ سایش قطعه و الوپلیت استخراج گردید. در نهایت با توجه به در دسترس بودن رابطه ریاضی نرخ سایش، پارامتر زمان به عنوان پارامتر مجهول درنظر گرفته شد و با روش تیلور و روش ضریب تغییرات، انحراف استاندارد آن با توجه به عدم قطعیت موجود در پارامترهای دیگر محاسبه گردید و با فرض توزیع نرمال برای زمان کارکرد پمپ، نمودار قابلیت اطمینان عملکرد پمپ در زمان های مختلف کارکرد استخراج گردید.

پمپ پیستونی، والوپلیت، تریبولوژی، روش تیلور، روش ضریب تغییرات (COV)