سامان حاجی نمکی - کارشناسی ارشد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
حجت امامی - دانشیار، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی ، مشهد، ایران
احمد بازوبندی - دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
امیر فتوت - استاد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

افزایش تولید آلاینده ها از جمله فلزات سنگین یکی از مشکلات جدی و در حال گسترش جامعه بشری است. آلودگی به فلزات سنگین نه تنها بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تاثیرگذار است، بلکه برای سلامتی انسان از طریق ورود به چرخه غذایی و نفوذ به آبهای زیرزمینی خطرناک است. مطالعه حاضر با هدف پیشبینی میزان سرب خاک بهعنوان یکی از مهمترین فلزات سنگین با استفاده از خصوصیات زودیافت خاک به کمک مدل شبکه عصبی مصنوعی انجام شد. بدین منظور 63 نمونه از عمق صفر تا 30 سانتیمتر خاکهای مختلف واقع در حاشیه رودخانه کشفرود در شمال شهرستان مشهد برداشته شد. پارامترهای pH، هدایت الکتریکی، فراوانی نسبی ذرات، کربن آلی و سرب خاک اندازه گیری شدند. مدل شبکه عصبی مصنوعی نوع پرسپترون چندالیه برای پیشبینی غلظت سرب خاک مورداستفاده قرار گرفت. ارزیابی مدل با استفاده از پارامترهای آماری مانند ضریب تبیین )R2(، میانگین خطای مطلق (MAE) و همچنین مجذور میانگین مربعات خطا )RMSE( انجام شد. نتایج نشان داد که کارایی مدل شبکه عصبی مصنوعی مناسب است و میتواند بهعنوان روشی دقیق جهت جایگزین شدن با روش پرهزینه و زمانبر اندازه گیری مستقیم آزمایشگاهی این فلز سنگین در خاک مورداستفاده قرار گیرد.

سرب؛ شبکه عصبی مصنوعی؛ فلزات سنگین؛ کشف رود