ابوتراب طالبی - دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
محمد رمضانی - دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

مواجهه جامعه ایرانی با مدرنیته، با پیامدهایی همراه بود و ارزش های متفاوتی را در ساحت های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موجب شده است. گسترش این ارزش ها، با تغییر نگرش و به تبع آن تغییر در کنش های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از جمله مصرف گرایی همراه بوده است. پرسش این است که آیا دین داری، ارزش ها، سنت ها، هویت و پایگاه اقتصادی و اجتماعی می تواند بن ثابت بازدارنده هایی در فرایند مصرف گرایی آن جوامع نقش ایفا نماید در این مقاله با رویکرد جامعه شناختی و روش پیمایش و با استفاده از پرسش نامه صورت پذیرفته است. داده های مورد نیاز از نمونه 506 نفری از افراد 18 سال به بالای ساکنان شهر کاشان به شیوه تصادفی ساده جمع آوری شده است. یافته های آماری نشان می دهد که بین دین داری، سنت گرایی، هویت انقلابی، هویت جنسیتی، ارزش های دینی و پایگاه اقتصادی و اجتماعی با مصرف گرایی، رابطه معناداری وجود دارد. نتایج معادله رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که دین داری بیشتری قدرت تبیین کنندگی را در رابطه با مصرف گرایی دارد به گونه ای که با افزایش دین داری میل به مصرف گرایی کاهش پیدا می کند.

مصرف گرایی، دین داری، هویت، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، کاشان