محمدرضا فرزادبهتاش - مدیر مطالعات و برنامه ریزی محیط زیست و امور بحران مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
مروارید محمدامینی - کارشناس مدیریت مطالعات و برنامه ریزی محیط زیست و امور بحران مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
محمدتقی آقابابایی - کارشناس ارشد مدیریت مطالعات و برنامه ریزی محیط زیست و امور بحران مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران

یکی از مهمترین مشکلات زیست محیطی کلانشهر تهران، آلودگی هواست. سابقه تاریخی آلودگی هوا در ایران به سال 1350 بر میگردد که در آن سال اولین سمپوزیوم آلودگی هوا توسط شرکت ملی نفت برگزار شد. اما آنچه اهمیت دارد این است که از آن سال تاکنون نه تنها مشکل آلودگی هوای تهران حل نشده بلکه طی سالهای گذشته میزان روزهایی که شاخص آلودگی هوا بیش از حد مجاز بود، افزایش یافته است.شرایط ویژه شهر تهران تاثیر بسزایی بر آلودگی هوای دارد. وضعیت جغرافیایی و اقلیمی شهر تهران به گونه یی است که تهران از تمامی جهات به غیر از بخشی از جنوب و جنوب شرق توسط کوه ها و تپه ها احاطه شده و تبادل هوا در این مناطق با مشکل مواجه شده است. در نواحی که کوه و تپه وجود ندارد به لحاظ همجواری با مناطق خشک و بیابانی، ذرات معلق وارد هوای تهران شده و میزان آلودگی هوا را افزایش میدهد. به رغم وجود مشکلات اقلیمی مذکور باید اذعان داشت مهمترین عامل آلودگی هوای شهر تهران آلاینده های متحرک است، به گونه یی که آلاینده های متحرک عامل تولید بیش از 80 درصد آلودگی هوای شهر تهران است.بر همین اساس مطالعات گسترده ای در زمینه کاهش آلودگی هوا شهر تهران صورت گرفته که منجر به ارایه برنامه های متعددی شده است. در تمامی این مطالعات نقش و جایگاه هر کدام از سازمان ها به نحوی مشخص و ارایه شده است که در این مقاله با مطالعه و بررسی برنامه های مذکور، نقش مدیریت شهری به عنوان یک مرجع مهم در کاهش آلودگی هوا مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت به اقداماتی که شهرداری در زمینه کاهش آلودگی هوا انجام داده است پرداخته ایم و پیشنهاداتی جهت کاهش آلودگی هوا شهر تهران ارایه شده است.

آلودگی هوا، محیط زیست، حمل و نقل، شهرداری تهران