نسترن محمدی - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد واحد بم

مساجد ایرانی با همه تنوعی که دارد اگرچه یکی از مهم ترین مظاهر و افتخارات تنوع اسلامی است، درباره میزان تطابق آنها، با ارزش های اصیل اسامی، دیدگاه های گوناگونی وجود دارد. این میزان تطابق دوره ها، که گاه خصلت هایی متفاوت دارند، فرق می کند. به طوری که در برخی از گونه ها به مفاهیم اسامی نزدیک تر و در برخی گونه ها دورتر است. هدف از این مقاله طرح مسایل شهرسازی اسلامی و استخراج اصول مربوطه برای طراحان شهری و معماری می باشد روش مورد استفاده در این مقاله مراجعه به منابع خطاناپذیری اسلامی و استنباط و استدلال منطقی است و با بررسی مبانی و متون دینی در مقایسه شیوه سنتی و تاریخی ساخت و ساز از یک سو و نیازهای جدید از سویی دیگر تلاش می شود اصول و ارزش های تعالی انسان در شهر استخراج شود. مهم ترین این ارزش ها را می توان در کلیت شهر در عرصه هایی همچون ارتش شهر به منظور بسترسازی برای اشتغال، تفتیش و سلامت جسمی، نظارت عمومی و توجه به اظهار شهایر دینی در عرصه شهر دانست.

مسجد، معماری اسلامی، معماری مساجد