سارا صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلشناسی و اکولوژی جنگل دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان
کیومرث محمدی سمانی - استادیار گروه جنگلداری دانشگاه کردستان (سنندج) و مرکز پژوهش و توسعه جنگلداری زاگرس شمالی، بانه، ایران
وحید حسینی - استادیار گروه جنگلداری دانشگاه کردستان (سنندج) و مرکز پژوهش و توسعه جنگلداری زاگرس شمالی، بانه، ایران
زاهد شاکری - استادیار گروه جنگلداری دانشگاه کردستان (سنندج) و مرکز پژوهش و توسعه جنگلداری زاگرس شمالی، بانه، ایران

با توجه به اینکه جنگل های زاگرس از نظر حفظ آب و خاک دارای اهمیت بهسزایی است، بنابراین اطلاعات دقیق از ارتباط بین عوامل محیطی و کیفیت خاک می تواند در مدیریت این اکوسیستم ها بسیار موثر باشد. هدف از این مطالعه یافتن اثر بین جهت دامنه و برخیخصوصیات شیمیایی خاک در جنگ های آرمرده، واقع در شهرستان بانه می باشد. نمونه برداری از خاک، در چهار دامنه شمالی، جنوبی،شرقی و غربی که در هر جهت شش میکروپلات 2*2 متری به صورت تصادفی انتخاب و در هر میکروپلات یک نمونه خاک ترکیبی برداشت شد. جهت تحلیل داده از آنالیز واریانس یکطرفه و مقایسه میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که درصد کربن جهت شمالی در سطح % 1 به طور معنی داری بیشتر از سایر جهت ها می باشد. جهت شرقی و غربی دارای کمترین اختلاف نسبت به هم بوده و در واقع فاقد اختلاف معنیداری با هم هستند، اما درصد کربن در آنها به صورت معنی داری از جهت جنوبی بیشتر است. میزان فسفر قابل جذب و نیتروژن کل در دامنه شمالی در سطح 5 درصد اختلاف معنیداری نسبت به سایر جهت ها دارد اما نسبت C/N فاقد اختلاف معنیداری در تمام جهتها بود. میزان پتاسیم در دامنه شمالی از سایر دامنه بیشتر بوده و فقط نسبت به دامنه غربی اختلاف معنی داری داشت. با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش، عناصر غذایی موجود در دامنه شمالی بیش از سایر جهتها بوده، چراکه در نیمکره شمالی به دلیل میزان رطوبت، درجه حرارت خاک و نور مناسب، دامنه های شمالی از تراکم پوشش گیاهی و در نتیجه خاک بهتری برخوردار هستند.

جهت دامنه، خواص شیمیایی، کیفیت خاک، درصد تاج پوشش