حجت اله جهانی راد
محمد ابوالفتحی
بهنام گودرزی

برای مدت زمان طولانی، فرهنگ از نقش و جایگاه محدودی در مطالعات امنیتی برخوردار بود. این امر تا زمانی ادامه یافت که تمایل به بهره گیری از قالبهایی نظیر فرهنگ راهبردی برای تبیین رفتار دولتها مطرح گردید. فرهنگ راهبردی، بخشی از فرهنگ سیاسی یک جامعه است که بر اثرگذاری گزاره های فرهنگی در عرصه امنیتی دلالت دارد. به موازات چنین روندی، قالب های دیگری مانند فرهنگ دفاعی در ارتباط با تحلیل اثرگذاری انگیزه ها، منافع و انگاره های فرهنگی بر رفتار دفاعی کشورها مطرح گردید. در این مقاله به موضوع فرهنگ دفاعی که کمتر بدان پرداخته شده می پردازیم و آن را در خصوص جمهوری اسلامی ایران و بهویژه اندیشه ها و آراء امام خامنه ای، عملیاتی میکنیم. بر این مبنا، پرسش اصلی این نوشتار آن است که مبانی و مولفه های موثر بر شکل گیری و تکوین فرهنگ دفاعی ج.ا.ایران کداماند در مقام پاسخ به این پرسش، فرضیه مقاله حاضر این است که: با توجه به شکل گیری فرهنگ دفاعی ج.ا.ایران در چارچوب گزاره های مکتب دفاعی و امنیتی اسلام به طور عام و آموزه های فقه شیعی بهطور خاص، بررسی مبانی و ویژگیهای چنین فرهنگی نیز باید در پرتو چنین روندی مورد توجه قرار گیرد. مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی و استفاده از روش کتابخانه ای در گردآوری اطلاعات، در پی پاسخ به پرسش طرح شده میباشد.

فرهنگ دفاعی، امام خامنه ای، فرهنگ راهبردی، فرهنگ سیاسی، مکتب دفاعی اسلام