محمدادریس بلوچی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان
ولی الله حسومی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان
سیدحسین موسوی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان

دست یابی به مفهوم واژگان قرآنی از حیث ارتباط همنشینی و جانشینی که یکی از روش های نوین معنا شناسی در میان برخی قرآن پژوهان و لغویان معاصر است، می توان گفت تا حدودی واصل شدن پژوهشگران علوم قرآنی را به مقصود آیات نزدیک تر خواهد کرد، در این نوشتار با الهام و بهره گیری از روش مزبور سعی شده به معنای مسارعت که یکی از واژگان مهم قرآن است دست یازیده شود، نخست آیات دربردارنده این واژه ذکر شده اند و در پی آن به بررسی همنشینان مسارعت که الخیرات ، مغفره ، سابقون ، الاثم ، و ضمیر هم و سپس به جانشینان آن یعنی سابقوا و استبقوا هستند پرداخته است و ارتباط میان آنها از سه نوع مکملی و اشتدادی و تقابلی دنبال شده است؛ دستاورد تحقیق حاضر این است که تعداد کاربردهای مشتقات مسارعت را روشن می سازد و کلمات جانشین و مجاور و مقصود آنهارا تبیین می کند؛ همچنین دو نوع اول ارتباط یعنی مکملی و اشتدادی بین مسارعت با همنشینانش را اثبات می کند و تفاوت میان سرعت با عجله و سبقت را بیان می دارد و قابلیت هم نشینیی مسارعت با واژه الصراط را که یکی از همنشینان استبقوا هست؛ را به ما معرفی می کند.

همنشین، جانشین، مسارعت، خیرات، مکملی