لیلا نوری - استان تهران، شرکت کهن تاج کیمیا،
احسان دهنوی - استان تهران، شرکت کهن تاج کیمیا،
آیلارسادات عریف - استان تهران، شرکت کهن تاج کیمیا،

مواد کمکی و تعاونی، به دلیل افزایش کیفیت محصولات در بازار رقابتی، با افزایش بازدهی تولید و کاهش ضایعات موجب صرفه جویی در هزینه های تمام شده می شوند. یکی از مواد کمکی که مصرف بسیار بالایی در صنعت نساجی دارد، دیسپرس کننده ها می باشند. دیسپرس کننده ها نقش مهمی در رنگرزی پلی استر با رنگزای دیسپرس دارند و به عنوان موادی جهت کمک به کاهش سایز رنگهای دیسپرس و افزایش حلالیت رنگهای دیسپرس به کار می روند. عدم پایداری دیسپرسیون رنگهای دیسپرس در محیط آبی موجب تجمع و رسوب رنگزا بر روی الیاف نساجی می شود و موجب کاهش بازده رنگرزی، کاهش ثبات سایشی و ثبات تری کالای رنگرزی شده و در نهایت کیفیت پایین کالای نساجی می گردد. جهت پیشگیری از این مشکلات، کنترل کیفیت مواد دیسپرس کننده در کارخانجات ازاهمیت بالایی برخورداراست و اساس این پژوهش می باشد. در این مقاله سعی بر آن است که با روشهای علمی و استاندارد و روشهای تجربی، دیسپرس کننده های با ساختارهای شیمیایی مختلف را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور 4 نوع دیسپرس کننده با ساختارهای شیمیایی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. دیسپرس کننده های انتخابی در دو نوع سورفکتانتی و پلیمری و از نظر بار یونی، آنیونیک و نانیونیک می باشند. در این تحقیق هدف بررسی کنترل کیفیت این چهار نوع دیسپرس کننده می باشد. تست فیلتر، تست یکنواخت کننده، تست ثبات سایشی بعد از رنگرزی، تست ته نشینی، تست کف و تست کدورت روی دیسپرس کننده ها در آزمایشگاه و خط تولید انجام شد.نتایج تحقیق نشان داد که دیسپرس کننده های پلیمری نانیونیک در مجموع نتایج بهتری نسبت به سایر دیسپرس کننده ها داشته است.

تست فیلتر، دیسپرس کننده، رنگرزی دیسپرس، یکنواخت کنندگی