جلال کرمی هومانی - گروه عمران، دانشکده عمران، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
حامد سیفی - عضو هییت علمی، گروه عمران، واحد اصفهان، دانشگاه پیام نور، اصفهان، ایران
سعید معظم - گروه عمران، دانشکده عمران، واحد نجف اباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران دکتری سازه، گروه عمران، واحد نجف اباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

کشور ایران به دلیل شرایط ژیوپلتیکی، همواره در معرض انواع مخاطرات طبیعی و انسان ساخت قرار دارد. علاوه بر آن، رشد شتاب زده شهرها بر تعداد بحران ها و پیچیدگی آن ها افزوده است. بر همین اساس، لزوم برنامه ریزی و اقدامات مختلف را با هدف کاهش آسیب پذیری زیر ساخت های حیاتی موجود در شهرها و افزایش پایداری ملی و تداوم فعالیت های دستگاه ها و سیستم های حیاتی در مواقع بحران های طبیعی و انسان ساخت بیش از پیش ضروری کرده است.یکی از راه های اساسی برای ایجاد آمادگی در برابر بحران، آگاهی از درجه آسیب پذیری شهر در صورت وقوع آن است. لذا اگر بتوان با روش یا روش هایی میزان آسیب پذیری المان های شهری ناشی از وقوع بحران در آن ها را تعیین کرد، می-توان با اتخاذ راهکارهایی آمادگی را تا حد بسیار زیادی افزایش داد. شبکه معابر حمل و نقل از مهمترین شریان های حیاتی شهرها محسوب می شوند که مخصوصا بعد از بحران، در عملیات امداد و نجات، تخلیه ی مجروحان و آسیب دیدگان تاثیر بسزایی دارند. در همین راستا، توجه به ملاحظات پدافند غیرعامل و تاب آوری می تواند به عنوان راهکاری مناسب جهت تقویت وانعطاف پذیر نمودن شبکه معابر شهری و مقابله با بحران ها مطرح گردد.بر اساس مطالب ذکر شده، برنامه ریزی ارزش به عنوان یک تکنیک مدیریتی کارکردگرا با تکیه بر کار تیمی چند رشته ای با روندی خلاقانه، نظام مند و توانا در حل مسایل پیچیده، با هدف کاهش هزینه ها، بهبود کارکردها، اخذ تصمیمات و ارایه طرح های مناسب می تواند به عنوان یک ابزار مناسب در پیاده سازی الزامات پدافند غیرعامل و تاب آوری مطرح باشد.این پژوهش کاربردی، به روش توصیفی- تحلیلی به همراه مطالعات کتابخانه ای و میدانی و استفاده از نظر کارشناسان در قالب مراحل برنامه ریزی ارزش با هدف ارایه مدلی جهت تعیین میزان آسیب پذیری شبکه معابر حمل و نقل شهری با رویکرد پدافند غیرعامل و تاب آوری و اولویت بندی آن ها صورت گرفته است.

پدافند غیرعامل، تاب آوری، برنامه ریزی ارزش، شبکه معابر حمل و نقل شهری، مدیریت بحران، اولویت بندی