علیرضا قاراخانی - عضو هیت علمی گروه معماری ، واحد سوادکوه ، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران
رضا چراغی - دانشجو کارشناسی ارشد، گروه معماری ، واحد سواد کوه ، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران

از آن جایی که انسان موجودی تک بعدی نیست وبه صورت فطری، به جمال ونوآوری گرایش دارد، باید بکوشیم تا با تکیه بر تجارب، تفکرات، روحیه ی زیباشناسانه وتجلی معنویت به خلق اثری سرشار از مفاهیم ومضامین معنوی در ساخت وساختاری مادی دست یابیم. مساجد به عنوان نماد معماری اسلامی، نقش مهمی در بازتاب خداوند متعال دارند.راه های بسیاری برای رسیدن به خداوند متعال وجود دارد ویکی از آن ها زیبایی شناسی است،ارزش زیبایی شناسی در هنر ومعماری اسلامی به طور معمول توسط بالا ترین درجه از نقوش وتزیینات تصور می گردد. برخی محققان می گویند که مساجد باید به عنوان مرکز توسعه جامعه عمل کند وبعضی دیگر معتقداند که مساجد باید به عنوان نماد معماری اسلامی دارای گنبد ومناره باشد. در صدراسلام نقش کالبدی مساجد اهمیت زیادی نداشت، نقش معنوی وعبادی آن مورد توجه بوده لیکن باگذشت زمان مسجد توانست از نظر کالبدی وظاهری به عنوان یک عنصر تاثیر گذار مورد توجه قرار گیرد، تاثیر کالبدی مسجد به مرور به گونه ای خاص وپراهمیت شد تا جایی که مسجد به شهر اسلامی هویت می بخشید و به محیط شهری معنا می داد.در نگاه به آنچه از فرم مسجد به ذهن می آ آید، گنبد جایگاه ویژه ای به خود اختصاص می دهد . یکی دیگر از شاخصه های اصلی و نماد مساجد مناره ها هستند ، این ساخته پر معنا که هنر و تمدن اسلامی را در سطح کالبدی آن تعالی بخشیده است . از همین رو در این مقاله با بررسی سیر ایجاد و تحول مناره و کارکرد های آن و همچنین بررسی نشانه شناسی مادی و معنوی و نظریات مورد بحث در این زمینه ، حوزه های دلالت مناره به عنوان نشانه مورد بررسی قرار داده شده است. برخی محققان می گویند که مساجد باید به عنوان مرکز توسعه جامعه عمل کند و بعضی دیگر معتقدند که مساجد باید به عنوان نماد معماری اسلامی دارای گنبد و مناره باشد .

مساجد، هنر، تزیینات، گنبد، مناره