مصطفی آرزومندلیالکل - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین
سیده مریم ابوالقاسمی - عضو هیات علمی و دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی تهران

همواره در مطالعات شعر معاصر فارسی، شعر سهراب سپهری شعری عرفانی و فارغ ازدغدغه های اجتماعی لقب یافتهاست. در این پژوهش با تکیه بر دو عنصر جامعه شناسی ادبیات و رویکرد نقد جامعه شناسی، تلاش می شود تا ضمن نمایاندن ابعاد کمتر دیده شده شعر سپهری، برخی نشانهای مستقیم و غیر مستقیم جامعه بر شعر سپهری معرفی شود. بدین منظور با استناد به نظریهای جامعه شناسی ادبیات و رهیافت های نقد جامعه شناسی، این درون مایه اجتماعی در شعر سپهری ردیابی شده است. این مقاله به شیوه تحلیلی – توصیفی انجام شده است و بدین منظور در ابتدا مبانی تیوریک لازم برای بحث در دو حوزه جامعه شناسی ادبیات و رویکردهای نقد ادبی تبیین و تشریح گردیده است. در ادامه بر مبنای مباحث تیوری مطرح شده، اشعار سپهری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و موارد و شواهد استخراج شده معرفی میشود. یافته ها نشان می دهد برعکس آن چه مشهور است، نه تنها شعر سپهری فارغ از اجتماع نیست، بلکه موارد بسیاری در هشت کتاب هست که دغدغه های اجتماعی سهراب در آن نمود یافته است.

سهراب سپهری، جامعه شناسی ادبیات، نقد جامعه شناسی، درون مایه های اجتماعی