مصطفی سالاری - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
ثمر میری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان

تشبیه رکن اصلی شعر است و باعث مجسم کردن و ممثل ساختن چیزی که غایب است میشود. از رهگذر تشبیه میتوان بسیاری از امور متباین و متضاد را که از نظر حس و تجربه ی عقلی دور از یکدیگر قرار دارند در یک موضوع جمع کرد. تشبیه ما را از عرصه ای پست به پهنه ای متعالی می کشاند و در این گرهخوردگی و انتقال، ما را به اوج اخلاق یا علم و بصیرت میکشاند و با بال تخیل و اندیشه، وجود ما را پیوسته در معرض نسیم کاینات و عرصه ی بیکرانگی قرار میدهد.تمامی شاعران و ادیبان از این شگرد هنری کم و بیش استفاده کردهاند. آتشی از شاعران بزرگ معاصر در جای جای اشعار خود از این صنعت زیبا سود جسته و تشبیه به عنوان مهمترین عنصر صورخیال، تاثیر بسیار مهمی در زیبایی ومخیل نمودن شعر وی، داشته است. مقاله حاضر با بهره گیری از شیوه ی توصیفی- تحلیلی، ساختار و انواع تشبیه در شعر منوچهر آتشی را مورد بررسی قرار میدهد. نتیجه پژوهش نشان میدهد که میزان کاربرد تشبیه در اشعار مورد بررسی از مجموعه اشعار آتشی از نظر بسامدی قابل توجه است. مهم ترین نوع تشبیه، تشبیه فشرده و گسترده است و شاعر به کاربرد تشبیه فشرده تمایل بیشتری از خود نشان داده است. در تشبیه به اعتبار طرفین، تشبیهات حسی به حسی بیشترین میزان کاربرد را دارند و بیشترین درصد استفاده از وجه شبه، مربوط به وجه شبه تحقیقی است. از لحاظ بررسی عنصر مشبه و مشبهبه، امور انتزاعی در مشبه و امور مربوط به طبیعت در مشبه به، بالاترین بسامد آماری را به خوداختصاص داده است.

منوچهر آتشی، تشبیه، مجموعه اشعار