علیرضا مهتدی - گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات(پردیس بین الملل قشم)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مه تیام شهبازی - گروه معماری، دانشکده عمران،معماری و هنر، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران

رشد و گسترش شهر تهران و تغییر مداوم ابعاد شهری ضرورت ایجاد شبکه منسجم و به هم پیوسته از راه های شهری را به صورت سلسله مراتبی معین و تعریف شده ایجاب می کند شبکه ای منسجم با ضوابط و آیین نامه های موجود که در آن ترتیب قرارگیری و ارتباط راه های فرعی تا جمع کننده ها و در نهایت بزرگراه های درون شهری کاملا رعایت شده باشد در چنین مجموعه ای بزرگراه به عنوان بیرونی ترین عنصر راه های درون شهر در نظام سلسله مراتب (مبتنی بر تعاریف موجود در آیین نامه) بیشتر واحد ارزش و نقش جابجایی و دسترسی خواهد بود بدین ترتیب بزرگراه های درون شهری باید بتوانند سواره ها را از مکانی به مکان دیگری منتقل کند و وظیفه تامین دسترسی را بر مبنای سلسله مراتب شبکه به خیابان های شریانی واگذار نمایید اما مسیله ای که اغلب از دید طراحان شبکه راه ها به دور می ماند این است که با توجه به وضعیت فعلی شهر تهران شبکه راه های شهر باید با تغییرات درونی محله ها ساماندهی گردد نه اینکه مانند یک نقشه از پیش تعیین شده بر روی نقشه شهر قرار گیرد بلکه به مقتضای وضعیت پیشنهادیش تغییر حالت ها و اتفاقات ناگهانی را در زمینه و بافت شهر شود. برای رسیدن به این هدف نکاتی باید مد نظر طراحان قرار گیرد که نقطه مشترک کار طراحان شهری و طراحان بزرگراها می باشد از اصلی ترین این نکات مسیله حریم راه و ارتباط آن با بافت مجاور است که به طور کلی در قالب مسایلی مثل آلودگی ها و ایمنی و دید بصری موضوع منظرشهری بزرگراه ها را شکل می دهد بنابراین در این مقاله برای رسیدن به طراحی مناسب بزرگراه ها و همخوانی آن با زمینه بافت شهری باید مدنظر طراحان بزرگراه از سویی و طراحان راه از سوی دیگر قرار گیرند بررسی تحلیل شده و نظر بزرگراه های شهری موجود در تهران نیز بر این پایه ارزیابی شود.

زیبایی شناسی بزرگراه،معماری منظر،منظر شهری،کالبد شهری،فضای شهری