اعظم اردلانی - کارشناسی ارشد، گروه عمران آب- سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
مرتضی بختیاری - استادیار، گروه عمران آب- سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
مجتبی صانعی - دانشیار، گروه مهندسی عمران، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران، ایران
سید محمود کاشفی پور - استاد، گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

سالانه هزینه های مالی و جانی زیادی در اثر تخریب پل ها در مواقع وقوع سیلاب ایجاد می شود. بررسی ها نشان می دهد ایجاد تغییر در هندسه پایه پل ها می تواند موجب ایجاد تغییراتی در زمان رسیدن به حداکثر آبشستگی شود. در تحقیق حاضر هدف بررسی تغییرات زمانی عمق آبشستگی در پایه پل است. به این منظور از یک فلوم آزمایشگاهی به طول 14، عرض 1/5 و ارتفاع m 0/7 استفاده شد. چهار شکل مختلف شکاف شامل دو نوع شکاف مستطیلی شکل (عمودی و افقی)، شکاف های مربعی و لوزی شکل بر روی پایه مستطیلی ایجاد شد. آزمایش ها در سه تراز بالای بستر، هم تراز بستر و زیر بستر و با چهار دبی جریان شامل 21/2، 25/6، 29 و 32I/S در رسوبات با قطر میانگین mm 0/5 انجام شد. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان داد نرخ آبشستگی در دقایق اولیه شروع آزمایش بیشتر است. با گذشت زمان، از شدت تغییرات کاسته می شود. همچنین میان رسیدن پارامتر بدون بعد آبشستگی به یک میزان مشخص و تغییرات بعدی در این پارامتر مدت زمانی طول می کشد که می تواند در شرایط رخداد سیلاب، انجام اقداماتاضطراری کارایی داشته باشد. همچنین در یک زمان ثابت، قرارگیری شکاف بالای بستر نسبت به زیر بستر تا حدود دو برابر، میزان آبشستگی را افزایش داد.

آبشستگی موضعی؛ شکاف؛ لنگر دوم سطح؛ پایه پل؛ حفره آبشستگی