نازیلا محتشمی - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
ایرج صالح - دانشیاردانشگاه تهران
حامد رفیعی - استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

تجارت منجر به توسعه مقیاس فعالیتهای اقتصادی در کشورهای در حال توسعه شده و انباشت صنایع آلاینده محیط زیست را در این کشورها بیشتر میکند. از آنجا که استانداردهای زیست محیطی در این کشورها پایین است، گسترش تجارت به ویژه در کشورهای در حال توسعه باعث میشود، محیط زیست آلوده تر شود. در ادبیات اقتصادی تاثیر آزادسازی تجاری روی محیط زیست با روشهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. اگر چه سازوکارهای تاثیر تجارت روی محیط زیست و آلودگی آن به صورت نظری و تجربی مورد بررسی قرار گرفته اند، اما اثراتی که هر کدام از عناصر تجارت خارجی یعنی صادرات و واردات روی محیط زیست میگذارند چندان موردبررسی دقیق قرار نگرفته است. در این پژوهش اثرات حاصل از صادرات نفت روی تخریب محیط زیست در کشور ایران بررسی میشود. با استفاده از داده های سری زمانی دوره 1998 الی 2011 و رویکرد همانباشتگی و الگوی VAR این نتیجه به دست آمده است که افزایش صادرات نفت خام باعث افزایش انتشار گازهای متان و دی اکسید کربن در محیطزیست شده و همچنین آلودگی آب را افزایش میدهد. از اینرو سیاستگذاران در کشور باید به هزینه های صریح و ضمنی افزایش صادرات، نسبت به صادرات فرآورده های نفتی که موجب تخریب و آلودگی محیطزیست میشود، توجه بیشتری نشان داده و در صورت لزوم در سیاستهای خود تجدید نظر کنند

صادرات فرآورده های نفتی، محیط زیست، آلودگی، رویکرد هم انباشتگی، ایران